Aρχιεπίσκοπος Αθηνών: Η Ελ­λη­νορ­θό­δοξη Παι­δεία προσφέρει πρό­τυπα στους νέους

Μήνυμα επί τη εορτή των Τριών Ιεραρχών απέστειλε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος.

Στο μύνημά του αναφέρει χαρακτηριστικά “η Ελ­λη­νορ­θο­δοξη Παι­δεία, την ο­ποία καλ­λι­ερ­γη­σαν οι τρεις αυ­τοί άγιοι Ι­ε­ραρ­χες και δι­δα­σκα­λοι, πα­ρα­με­νει και ση­μερα ε­πι­καιρη, δι­ότι προσφέρει πρότυπα στους νέους. Η πνευ­μα­τική κρίση της ε­πο­χης μας ο­φεί­λε­ται κυ­ρίως στην ελ­λειψη προ­τυ­πων ή μαλ­λον στην προ­βολή λαν­θα­σμε­νων προ­τυ­πων”.

Σε άλλο σημείο αναφέρει “ας γνω­ρι­σουμε κα­λυ­τερα το πνευ­μα­τικό, εκ­παι­δευ­τικό και κοι­νω­νικό έργο των Τριών Ι­ε­ραρ­χων για να ε­χουμε και ε­μείς ση­μερα φω­τει­νούς ο­δο­δεί­κτες στη ζωή μας. Για να μα­θουμε να πι­στεύ­ουμε, να ελ­πι­ζουμε, να α­γα­πάμε. Για να ει­μα­στε α­νοιχ­τοί, όχι στο πα­λιό ή το νέο, αλλά στο α­λη­θινό. Για να συ­ναν­τη­σουμε τον Τρι­α­δικό Θεό και να α­γα­πη­σουμε την ει­κόνα Του, τον συ­ναν­θρωπο”.

Παρατίθεται το μήνυμα του Αρχιεπισκόπου:

Α­γα­πητά μας παι­διά,

Στις 30 Ι­α­νου­α­ρίου τι­μάμε, ο­πως κάθε χρόνο, τους Τρεις Ι­ε­ραρ­χες, δη­λαδή τον Μέγα Βα­σι­λειο, Αρ­χι­ε­πι­σκοπο Και­σα­ρείας, τον Α­γιο Γρη­γο­ριο τον Θε­ο­λόγο, Αρ­χι­ε­πι­σκοπο Κων­σταν­τι­νου­πο­λεως, και τον Α­γιο Ι­ω­άννη τον Χρυ­σο­στομο, Αρ­χι­ε­πι­σκοπο Κων­σταν­τι­νου­πο­λεως. Από τον 11ο μ.Χ. αι­ώνα ε­χει κα­θι­ε­ρω­θεί ο κοι­νος ε­ορ­τα­σμος τους την 30η Ι­α­νου­α­ρίου για να προ­βαλ­λε­ται ο συν­δυ­α­σμος χρι­στι­α­νι­κης θε­ο­λο­γίας και ελ­λη­νι­κων γραμ­μα­των, πνευ­μα­τι­κης ζωής και κοι­νω­νι­κης δρα­σης, τον ο­ποίον ε­πε­τυ­χαν. Ο πρω­τος ε­ορ­τα­σμος τους ως Προ­στα­των της Παι­δείας ε­γινε το 1826 στην Κερ­κυρα, στην Ι­ο­νιο Α­κα­δη­μία, την πρώτη πα­νε­πι­στη­μι­α­κού ε­πι­πε­δου ελ­λη­νική σχολή στην ι­στο­ρία της νε­ο­ελ­λη­νι­κης εκ­παί­δευ­σης. Στο ε­λεύ­θερο Ελ­λη­νικό Κρα­τος τι­μων­ται από το 1842 ως Προ­στα­τες των Γραμ­μα­των, των δι­δα­σκον­των και των μα­θη­των.

Η Ελ­λη­νορ­θο­δοξη Παι­δεία, την ο­ποία καλ­λι­ερ­γη­σαν οι τρεις αυ­τοί άγιοι Ι­ε­ραρ­χες και δι­δα­σκα­λοι, πα­ρα­με­νει και ση­μερα ε­πι­καιρη, δι­ότι προσφέρει προ­τυπα στους νε­ους. Η πνευ­μα­τική κρίση της ε­πο­χης μας ο­φεί­λε­ται κυ­ρίως στην ελ­λειψη προ­τυ­πων ή μαλ­λον στην προ­βολή λαν­θα­σμε­νων προ­τυ­πων. Οι νέοι δι­ψάτε για α­γω­νες που οδηγούν σε έναν καλύτερο κόσμο και θε­λετε από ε­μας τους με­γα­λυ­τε­ρους να σας δω­σουμε τα κα­ταλ­ληλα ε­φο­δια. Ο­ταν, ο­μως, εμείς δεν ανταποκρινόμαστε επαρκώς σ’ αυτήν την προσδοκία, τότε ο­λοι δρε­πουμε τους πι­κρούς καρ­πούς. Πα­ρα­τη­ρούμε αν­τι­κοι­νω­νική συμ­πε­ρι­φορά από νε­ους και νέες, βλε­πουμε περιστατικά βίας με­ταξύ συμ­μα­θη­των, θλι­βο­μα­στε για φαι­νο­μενα α­σε­βειας προς τους δι­δα­σκον­τες.

Ο π. Γε­ωρ­γιος Με­ταλ­λη­νος, σπου­δαίος Πα­νε­πι­στη­μι­α­κος διδά­σκα­λος, ε­λεγε σχε­τικά με την παι­δεία των Τριών Ι­ε­ραρ­χων, ότι: Δεν ει­ναι α­πλη εκ­παί­δευση, μυ­ηση δη­λαδή του αν­θρω­που σε μία α­να­πα­ρα­γο­μενη γνώση, που τον κα­θι­στα γρα­νάζι της κρα­τι­κης μη­χα­νης (ον πα­ρα­γω­γικό). Στην πε­ρι­πτωση αυτή το κυ­ριο εν­δι­α­φε­ρον ει­ναι για την τε­λει­ο­ποί­ηση των μη­χα­νων και ΟΧΙ του αν­θρω­που. Η χρι­στι­α­νική παι­δεία ει­ναι α­γωγή του αν­θρω­που με μορ­φω­τικό προ­τυπο όχι τον «κα­λον κα­γα­θον» αν­θρωπο, αλλά τον Θε­αν­θρωπο. Αυτό είχε κατά νού ο ι­ε­ρος Χρυ­σο­στο­μος, ο­ταν έλεγε: «Η μέριμνα για τα παιδιά μας πρέπει να έχει την πρώτη θέση». Αυτή η παι­δεία συν­δε­ε­ται α­μεσα πρώτα με τον χώρο της οι­κο­γε­νειας. Οι Τρεις Ι­ε­ραρ­χες γνω­ρι­σαν στα προ­σωπα των γο­νέων τους, και μα­λι­στα των μη­τε­ρων τους, α­πα­ρα­μιλλα προ­τυπα α­γω­γης. Ο ίδιος ο­ Με­γας Βα­σι­λειος ο­μο­λο­γεί ότι η δι­α­μορ­φωση της προ­σω­πι­κο­τη­τας του δεν η­ταν παρά ε­ποι­κο­δομή στις κα­τα­βο­λες που έθε­σαν η μη­τέρα του Εμ­με­λεια και η γι­α­για του Μα­κρίνα. Στο ση­μείο αυτό συ­ναν­των­ται οι Πα­τε­ρες μας με τον τρα­γικό Ευ­ρι­πίδη: «Και της γενιάς όταν δεν μπεί καλό θεμέλιο, ανάγκη είναι οι απόγονοι να δυστυχούν».

Α­γα­πητά μας παι­διά,

Ει­ναι εν­τυ­πω­σι­ακή η ευ­ρυ­τατη παι­δεία των Τριών Ι­ε­ραρ­χων και τρανό πα­ρα­δει­γμα η πο­ρεία της ζωής τους. Αν και οι τρεις ήταν γο­νοι ευ­κα­τα­στα­των οι­κο­γε­νειών, στο α­πο­γειο της στα­δι­ο­δρο­μίας τους εγ­κα­τα­λεί­πουν τα πάντα πίσω τους, α­ξι­ω­ματα, πλούτο, δόξα και ε­ξου­σία, και γι­νον­ται φτω­χοί. Ε­πι­λε­γουν τη σκληρή α­σκηση στην ε­ρημο, ο­που μορ­φω­νον­ται πνευ­μα­τικά στην α­γάπη του Θεού. Και ε­πι­στρε­φουν κα­το­πιν στον κο­σμο μοι­ρα­ζον­τας αυ­την την α­γάπη που με πολύ κόπο μάζεψαν. Στις μέρες μας θα μπορούσε να θεωρηθεί ακατανόητη η επιλογή τους και οι ίδιοι …αποτυχημένοι. Αν και δάσκαλοι, γίνονται διά βίου μαθητές, που μαθητεύουν με ταπείνωση στον πόνο, την ανέχεια και τη θλίψη των ανθρώπων.

Ας γνω­ρι­σουμε κα­λυ­τερα το πνευ­μα­τικό, εκ­παι­δευ­τικό και κοι­νω­νικό έργο των Τριών Ι­ε­ραρ­χων για να ε­χουμε και ε­μείς ση­μερα φω­τει­νούς ο­δο­δεί­κτες στη ζωή μας. Για να μα­θουμε να πι­στεύ­ουμε, να ελ­πι­ζουμε, να α­γα­πάμε. Για να ει­μα­στε α­νοιχ­τοί, όχι στο πα­λιό ή το νέο, αλλά στο α­λη­θινό. Για να συ­ναν­τη­σουμε τον Τρι­α­δικό Θεό και να α­γα­πη­σουμε την ει­κόνα Του, τον συ­ναν­θρωπο. Τότε ο­λοι μας ‒και πρω­τι­στα ε­σείς‒ θα δι­και­ου­μα­στε να ατε­νι­ζουμε το μελ­λον με την αι­σι­ο­δο­ξία των παι­διών που ε­χουν Πα­τέρα τον Χρι­στο, με την αι­σι­ο­δο­ξία δη­λαδή ε­κεί­νων που γνω­ρι­ζουν ότι ο Θεός ει­ναι Α­γάπη και ότι το μελ­λον τους ει­ναι στα χε­ρια Του. Τότε, και μόνο τότε, θα μπο­ρούμε όχι μόνο να ει­μα­στε υπε­ρη­φα­νοι για το πα­ρελ­θον, αλλά και να ελ­πι­ζουμε βα­σιμα για το μελ­λον.

Σας ευ­χο­μα­στε να έχετε, με τη βο­η­θεια του Θεού, καλή Προ­οδο!

Με πατρική στοργή και αγάπη

Ο Αρχιεπίσκοπος
† Ο Αθηνών ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος

και τα μέλη της Δι­αρ­κούς Ι­ε­ρας Συ­νο­δου