Αγώνας διαρκείας για να σωθεί εκκλησάκι στους Αγ. Αναργύρους

Στο έλεος του Θεού έχουν παρατήσει το παρεκκλήσιο του Αγ. Παντελεήμονα, που έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο,οι ιδιοκτήτες του οικοπέδου στο οποίο βρίσκεται, στην περιοχή Τρεις Γέφυρες

Σε διαρκή αγώνα έχουν αποδυθεί εδώ και πολύ καιρό οι κάτοικοι στην περιοχή Τρεις Γέφυρες, στον Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού προκειμένου να πετύχουν τη διάσωση του ιστορικού παρεκκλησίου του Αγίου Παντελεήμονα. Για την ευόδωση αυτού του ιερού σκοπού -και την όσο πιο αποτελεσματική ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με ένα θέμα που άπτεται της πολιτιστικής μας κληρονομιάς- έχει ιδρυθεί από τον Νοέμβριο του 2019 ο «Σύλλογος Φίλων Παρεκκλησίου Αγίου Παντελεήμονος-Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Μυκονιάτικα».

Το παρεκκλήσι του Αγ. Παντελεήμονος βρίσκεται μέσα σε ιδιόκτητο οικόπεδο -στην περιοχή Τρεις Γέφυρες- και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Αγ. Παντελεήμονος και Λεωφόρου Δημοκρατίας, στα σύνορα των Δήμων Αγίων Αναργύρων Καματερού, Αθηναίων και Περιστερίου. Διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού.

Απόδειξη της ιστορικότητας του κτίσματος αποτελεί το γεγονός, ότι το εν λόγω παρεκκλήσιο-μνημείο αναφέρεται στο έργο «Χάρτες της Αττικής» (1875-1879) του Γερμανού χαρτογράφου Γιόχαν Κάουπερτ.

Το παρεκκλήσιο στέκει εκεί για πάνω από 200 χρόνια, προσφέροντας πνευματικές «ανάσες» στους διαβάτες, και με τα πανύψηλα δέντρα γύρω του να το αγκαλιάζουν προστατευτικά. Οι παλαιότεροι κάτοικοι της περιοχής θυμούνται ακόμη και σήμερα τον κόσμο, ο οποίος ερχόταν από διάφορες περιοχές της Αθήνας την ημέρα κατά την οποία το εκκλησάκι γιόρταζε.

ΧΑΛΑΣΜΑΤΑ

Σήμερα, ωστόσο, τίποτε δεν θυμίζει τις όμορφες εικόνες του παρελθόντος. Στη θέση του παρεκκλησίου βρίσκονται χαλάσματα, ενώ τα ψηλά χορτάρια και τα σκουπίδια συμπληρώνουν την εικόνα της εγκατάλειψης. Η στάθμη του δαπέδου βρίσκεται περίπου 1,50 μέτρο πιο κάτω από τη γύρω επιφάνεια του εδάφους.

Στο εσωτερικό του η στέγη έχει καταρρεύσει εντελώς και οι πόρτες της εισόδου ξηλώθηκαν. Οι εικόνες του τέμπλου και άλλα αντικείμενα αφαιρέθηκαν, ενώ και οι τοιχογραφίες εξαιτίας της εκτεταμένης φθοράς έχουν σβηστεί εντελώς. Τα κεραμίδια και η οροφή η οποία ήταν αγιογραφημένη πετάχτηκαν στα σκουπίδια υπό τη μορφή μπάζων! Εξαίρεση αποτελεί μία διασωζόμενη αγιογραφία του τέμπλου, στην οποία απεικονίζεται ο Άγιος Σπυρίδωνας, και με αναγραφόμενη ημερομηνία δωρεάς το 1890.

ΤΟ ΕΓΚΑΤΕΛΕΙΨΑΝ

Τις μεταπολεμικές δεκαετίες το εκκλησάκι εγκαταλείφθηκε παντελώς από τους ιδιοκτήτες του, ενώ δεν επέτρεπαν την τέλεση Θείας Λειτουργίας ούτε καν την ημέρα της εορτής του! Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν τα μέλη του «Συλλόγου Φίλων Παρεκκλησίου Αγίου Παντελεήμονος» επικρατεί ασάφεια για το ποιος ή ποιοι είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες.

Λόγω των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας δεν υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης από δικηγόρο- εξουσιοδοτημένο από τον σύλλογο- στο Υποθηκοφυλάκειο Ιλίου, όπου υπάγεται η περιοχή, προκειμένου να διαπιστωθεί επίσημα ποιος είναι σήμερα ο ιδιοκτήτης του μνημείου. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον τελευταίο χρόνο στην περίφραξη του οικοπέδου έχει τοποθετηθεί πινακίδα με την ένδειξη «ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ», ενώ από τις 15 Απριλίου 2020 στο ιστολόγιο της «Χρυσής Ευκαιρίας» έχει αναρτηθεί αγγελία πώλησης του οικοπέδου έναντι του ποσού των 600.000 ευρώ!

Ο σύλλογος εκπροσωπώντας την τοπική κοινωνία και τους ενορίτες, έχει αναπτύξει έως σήμερα για το θέμα αυτό μια σειρά από σημαντικές δράσεις. Πρώτα από όλα, έχει ενημερώσει τον δήμαρχο Αγίων Αναργύρων- Καματερού κ. Σταύρο Τσίρμπα για το θέμα και συζήτησε μαζί του ενδεχόμενες λύσεις. Επίσης, επέδωσε επιστολή στην Εφορία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής προκειμένου να την ενημερώσει για την κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει το μνημείο αλλά και για το ότι επιχειρείται η πώλησή του. Συγχρόνως, ανέλαβε πρωτοβουλία έτσι ώστε να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την έκδοση πλήρους Τοπογραφικού Σχεδίου του οικοπέδου, ενώ συνεχίζει και την προσπάθεια για την ανεύρεση των επίσημων ιδιοκτητών του μνημείου.

Προσπαθούν να το πουλήσουν για να απαλλαγούν από τις νομικές υποχρεώσεις

Tο παρεκκλήσιο, ως αναγνωρισμένο μνημείο, υπάγεται στο Νόμο 3028/2002, όπου εκεί και στο άρθρο 11 αναφέρονται οι υποχρεώσεις κυρίων, νομέων και κατόχων ακινήτων μνημείων. Η δημόσια υπηρεσία που είναι αρμόδια για την προστασία του μνημείου, είναι η Εφορία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής και συγκεκριμένα το Τμήμα Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων.

Στις 26 Νοεμβρίου 2009 η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομίας του Υπουργείο Πολιτισμού- και συγκεκριμένα το τότε Τμήμα Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων και Αρχαιογνωστικής Έρευνας-εξέδωσε Διαπιστωτική Πράξη Χαρακτηρισμού του παρεκκλησίου ως αρχαίου ακίνητου μνημείου. Η ίδια υπηρεσία με την σημερινή της ονομασία, στις 8 Μαρτίου 2021, απαντώντας σε επιστολή του εν λόγω συλλόγου από τις 14 Ιανουαρίου 2021, έστειλε την Διαπιστωτική Πράξη Χαρακτηρισμού του παρεκκλησίου ως αρχαίο μνημείο, αλλά και μία επιστολή με όλο το διαθέσιμο ιστορικό του παρεκκλησίου, όπου εκεί αναφέρεται και η προσπάθεια οικοδόμησης του οικοπέδου το 2008. Η οικοδόμηση τελικά δεν προχώρησε μετά και από την εμπλοκή της ίδιας της Υπηρεσίας.

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Τα μέλη του συλλόγου εκτιμούν ότι από τη στιγμή όπου μέσα στο οικόπεδο βρίσκεται το παρεκκλήσιο-μνημείο, το δεδομένο αυτό καθιστά δύσκολο στο να πωληθεί, όπως προσπαθούν οι ιδιοκτήτες του τον τελευταίο καιρό. Εκ των πραγμάτων γίνεται αντιληπτό ότι δύσκολα κάποιος θα αγοράσει ένα οικόπεδο, που για να το αξιοποιήσει θα πρέπει να πάρει άδεια ακόμη και για την πιο μικρή εργασία από την Εφορία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής.

Η προσπάθεια πώλησης από τους ιδιοκτήτες φανερώνει -σύμφωνα πάντα με τα μέλη του συλλόγου αυτού- ότι δεν επιθυμούν να αξιοποιήσουν οι ίδιοι το οικόπεδο, αλλά θέλουν να απαλλαγούν ενδεχομένως από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την κείμενη νομοθεσία. Ο Σύλλογος θα προσπαθήσει να έρθει σε επαφή με τους ιδιοκτήτες για την παραχώρηση του παρεκκλησίου μαζί με το οικόπεδο, ως δωρεά.

Το παρεκκλήσιο βρίσκεται σε τέτοιο σημείο μέσα στο οικόπεδο, έτσι ώστε η μερική παραχώρησή του δεν θα έδινε τη δυνατότητα διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου. Και αυτό επειδή το μνημείο βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, και εκτός από σκάλα αναγκαία είναι και η κατασκευή ειδικού αποστραγγιστικού έργου.

Σωτήριος Λέτσιος

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”