Σε πανηγυρική ατμόσφαιρα το Οικουμενικό Πατριαρχείο τίμησε τη μνήμη του ιδρυτού του, Αγίου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου.
Την Τετάρτη, 30 Νοεμβρίου, τελέστηκε Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, με την συμμετοχή των Σεβ. Ιεραρχών Γέροντα Δέρκων κ. Απόστολου, Ειρηνουπόλεως κ. Νικάνδρου, Ιταλίας κ. Πολυκάρπου, Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐα, Ιεράρχου της Εκκλησίας της Κύπρου, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στεφάνου, Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου, Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γερασίμου, Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλου, Ισπανίας και Πορτογαλίας κ. Βησσαρίωνος, Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέου, και Βίσγκοροντ κ. Αγαπητού, εκπροσώπου της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος χειροτόνησε στο βαθμό του διακόνου τον υποδιάκονο Βαρθολομαίο Χαραλάμπους, αδελφό της Ιεράς Μονής Οσίου Αββακούμ της Ι. Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής.
Κατά τη Θεία Λειτουργία παρέστη αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ρώμης υπό τον Καρδινάλιο Σεβ. κ. Leonardo Sandri.
Συμπροσευχήθηκαν οι Σεβ. Μητροπολίτες Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ, Γέρων Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριος, Αρχιεπίσκοπος Ανθηδώνος κ. Νεκτάριος, Επίτροπος του Παναγίου Τάφου στην Πόλη, ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Γεώργιος Χριστοδούλου, Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, εκ προσώπου του Τοποτηρητού του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, Πανιερ. Μητροπολίτου Πάφου κ. Γεωργίου.
Επίσης, οι Σεβ. Ιεράρχες Βρυούλων κ. Παντελεήμων, Δωδώνης κ. Χρυσόστομος, Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίος, Μύρων κ. Χρυσόστομος, Θυατείρων και Μεγάλης Βρεταννίας κ. Νικήτας, Ικονίου κ. Θεόληπτος, Σάρδεων κ. Ευάγγελος, Γουίνιπεγκ κ. Ιλαρίων, Κρήτης κ. Ευγένιος, Κυδωνιών κ. Αθηναγόρας, Πισιδίας κ. Ιώβ, Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, Ίμβρου και Τενέδου κ. Κύριλλος, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος, Προύσης κ. Ιωάκείμ, και Γαλλίας κ. Δημήτριος, οι Θεοφιλ. Επίσκοποι Ρηγίου κ. Ειρηναίος, Αλικαρνασσού κ. Αδριανός, Αραβισσού κ. Κασσιανός, Τράλλεων κ. Βενιαμίν, Δορυλαίου κ. Δαμασκηνός, Δαφνουσίας κ. Σμάραγδος, Ξανθουπόλεως κ. Παΐσιος και Κνωσού κ. Μεθόδιος, ο Εξοχ. Πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα κ. Χριστόδουλος Λάζαρης, Κληρικοί, Μοναχοί και Μοναχές, εκπρόσωποι χριστιανικών κοινοτήτων της Πόλεως, Άρχοντες Οφφικιάλιοι της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας υπό τον Γενικό Γραμματέα της Αδελφότητός τους “Παναγία η Παμμακάριστος”, Εντιμολ. κ. Κωνσταντίνο Δεληκωσταντή, Άρχοντα Διδάσκαλο του Γένους, οι Γενικοί Πρόξενοι της Ελλάδος και της Ουκρανίας στην Πόλη, Ευγεν. κ. Γεωργία Σουλτανοπούλου, και Εντιμ. κ. Roman Nedilskyi, καθηγητές και μαθητές Ομογενειακών Σχολείων της Πόλης, και πλήθος πιστών από την Πόλη, και το εξωτερικό.
Τον θείο λόγο κήρυξε ο Σεβ. Μητροπολίτης Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος.
Μετά την απόλυση ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσφώνησε την επίσημη Αντιπροσωπεία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
”Μετά πολλής χαράς εν Κυρίω χαιρετίζομεν την παρουσίαν υμών εν Φαναρίω προς συνεορτασμόν της πανσέπτου μνήμης του Πρωτοκλήτου των Αποστόλων Ανδρέου, ιδρυτού και πάτρωνος της Εκκλησίας ημών. Ευχαριστούμεν εκ μέσης καρδίας τον λίαν ημίν αγαπητόν αδελφόν Πάπαν Ρώμης Φραγκίσκον, διότι ηγαθύνθη, συνεχίζων την καθιερωθείσαν υπό του Πατριάρχου Αθηναγόρου και του Πάπα Παύλου ΣΤ’ ανταλλαγήν επισκέψεων αντιπροσωπειών εκατέρωθεν κατά την Θρονικήν εορτήν των δύο Εκκλησιών, να αποστείλη υμάς εις Φανάριον, κομιστάς, εκ προσώπου Αυτού, εορτίου μηνύματος αγάπης και τιμής.
Παρακαλούμεν την υμετέραν Σεβασμιότητα, όπως διαβιβάση προς τον Αγιώτατον αδελφόν τας ειλικρινείς ευχαριστίας της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας και της ημών Μετριότητος.”
Ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Παπά Φραγκίσκο, κατά τη διάρκεια του Bahrain Forum for Dialogue, στο πλαίσιο του οποίου χριστιανοί εκπρόσωποι διαφόρων Εκκλησιών και Ομολογιών προσευχήθηκαν για την ειρήνη στον κόσμο.
“Δυστυχώς, είμεθα και σήμερον μάρτυρες του πως η θρησκευτική πίστις δύναται να χειραγωγηθή διά να δικαιολογήση τον πόλεμον και την χρήσιν βίας. Ο εν εξελίξει καταστροφικός πόλεμος εν Ουκρανία μεταξύ αδελφών χριστιανικών λαών προκαλεί εις ημάς βαθείαν θλίψιν και συνιστά μεγάλην πρόκλησιν.
Αναφορικώς προς αυτά τα απαράδεκτα γεγονότα, είναι καίριον να ενθυμώμεθα ότι η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη, 2016) κατεδίκασε τον πόλεμον, διακηρύξασα ότι «η Εκκλησία του Χριστού καταδικάζει γενικώς τον πόλεμον, τον οποίον θεωρεί απόρροιαν του εν τω κόσμω κακού και της αμαρτίας» και ότι «η Ορθόδοξος Εκκλησία καταδικάζει εντόνως τας ποικιλομόρφους συγκρούσεις και τους πολέμους, τους οφειλομένους εις φανατισμόν, προερχόμενον εκ θρησκευτικών αρχών» (Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις τον σύγχρονον κόσμον, Δ´, 1 και 3).
Η Σύνοδος της Κρήτης υπεγράμμισεν ότι «η ειρήνη του Χριστού είναι ώριμος καρπός της εν Αυτώ ανακεφαλαιώσεως των πάντων, της αναδείξεως της αξίας και του μεγαλείου του ανθρωπίνου προσώπου ως εικόνος Θεού· της προβολής της εν Αυτώ οργανικής ενότητος του ανθρωπίνου γένους και του κόσμου· της καθολικότητος των αρχών της ειρήνης, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης και, τέλος, της καρποφορίας της χριστιανικής αγάπης μεταξύ των ανθρώπων και των λαών του κόσμου» (ο. π., Γ´, 1).
Εν τω πνεύματι τούτω, η Σύνοδος διεκήρυξεν ότι «η Ορθόδοξος Εκκλησία θεωρεί καθήκον αυτής να επικροτή παν ο,τι εξυπηρετεί πράγματι την ειρήνην (Ρωμ. ιδ´, 19) και ανοίγει την οδόν προς την δικαιοσύνην, την αδελφοσύνην, την αληθή ελευθερίαν και την αμοιβαίαν αγάπην μεταξύ όλων των τέκνων του ενός ουρανίου Πατρός, ως και μεταξύ όλων των λαών των αποτελούντων την ενιαίαν ανθρωπίνην οικογένειαν» (ο. π., Γ´, 5).
Εις το Bahrain, ο Πάπας Φραγκίσκος ετόνισεν ότι διά την αναγκαίαν αποτελεσματικήν κοινήν μαρτυρίαν εν τω κόσμω, οφείλομεν να είμεθα συμφιλιωμένοι και ηνωμένοι, ώστε να ομιλώμεν εν ενί στόματι και μια καρδία.
Εξ άλλου, διά την προώθησιν και διευκόλυνσιν αυτής της κοινής χριστιανικής μαρτυρίας εγεννήθη η Οικουμενική Κίνησις κατά τας αρχάς του παρελθόντος αιώνος, συμφώνως και προς τους λόγους του Χριστού, «εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί εστε, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» (Ιωάν. Ιγ´, 35).
Στη συνέχεια, ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στην πορεία των σχέσεων Ορθοδόξου και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και του διμερούς θεολογικού διαλόγου, εκφράζοντας την ικανοποίηση του για τη σημασία, “την οποίαν περιέγραψεν ο αδελφός Πάπας Φραγκίσκος εις την αρχήν της Συνοδικότητος της Εκκλησίας, την οποίαν περιέγραψεν ως την κυρίαν οδόν διά την Εκκλησίαν της τρίτης χιλιετίας”.
“Σαφέστατα, η συνοδικότης δεν είναι απλώς εις θεσμός ή εν πρότυπον διοικήσεως της Εκκλησίας, με στόχον την κοινωνίαν (communion) και την ενότητα, ούτε θέμα ενεργού συμμετοχής όλων των μελών της Εκκλησίας. Εν τη εννοία ταύτη, η συνοδικότης δεν επιτρέπεται να συγχέηται με εκδημοκρατισμόν, ούτε με λήψιν των αποφάσεων με βάσιν την αρχήν της πλειοψηφίας.
Ο σκοπός των Συνόδων δεν είναι η συνάντησις ως αυτοσκοπός, αλλά η εξαγγελία του Ευαγγελίου προς τον λαόν του Θεού και προς τον κόσμον, η αποτελεσματικωτέρα μαρτυρία περί του Χριστού, η οποία απαιτεί να ακούωμεν τον Λόγον του Θεού, το Άγιον Πνεύμα και ο εις τον έτερον, να αναπτύσσωμεν πνεύμα διακρίσεως και πολιτισμόν διαλόγου.
Ο διμερής θεολογικός διάλογος μεταξύ της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ηστιάσθη κατά τα τελευταία δεκαεπτά έτη εις το θέμα της συνοδικότητος. Εις το κείμενον της Ραβέννας του 2007, ετονίσθη ότι δεν είναι δυνατόν να νοηθή πρωτείον άνευ συνοδικότητος ούτε συνοδικότης άνευ του πρωτείου.
Επίσης, ανεφέρθη ότι η άσκησις του πρωτείου και της συνοδικότητος τελείται εις τρία διαφορετικά επίπεδα: το τοπικόν, το περιφερειακόν και το παγκόσμιον (οικουμενικόν).
Αυτά τα τρία επίπεδα ενετάχθησαν εις το κείμενον Chieti του έτους 2016, το οποίον αναφέρεται εις το θέμα: «Συνοδικότης και Πρωτείον κατά την πρώτην χιλιετίαν: Προς μίαν κοινήν κατανόησιν επ᾽ αγαθώ της ενότητος της Εκκλησίας
Κατά την διάρκειαν των τελευταίων εξ ετών, η Μεικτή Διεθνής Επιτροπή επί του Θεολογικού Διαλόγου Ορθοδόξου και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ειργάσθη επί ενός κειμένου με τίτλον «Πρωτείον και Συνοδικότης κατά την δευτέραν χιλιετίαν και σήμερον».
Σκοπός αυτού του κειμένου ήτο να επιτευχθή μία κοινή προσέγγισις των δυσκολιών, αι οποίαι ανεφύησαν μεταξύ των δύο Εκκλησιών κατά την δευτέραν χιλιετίαν, και του πως δύνανται αυταί να υπερβαθούν εν τω παρόντι, διά της αναδείξεως μιάς «συνοδικωτέρας» Εκκλησίας.
Προσευχόμεθα και ελπίζομεν ότι η νέα Ολομέλεια της Επιτροπής, η οποία θα συνέλθη εις την Αλεξάνδρειαν της Αιγύπτου τον Ιούνιον του επομένου έτους υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κυρίου Θεοδώρου, θα οριστικοποιήση το κείμενον αυτό και τοιουτοτρόπως θα συμβάλη εις την προώθησιν της αποκαταστάσεως της κοινωνίας μεταξύ των δύο αδελφών Εκκλησιών διά της καλλιεργείας πνεύματος συνοδικότητος».
Ο Πατριάρχης στη συνέχεια τόνισε:
“Η μετοχή εις το κοινόν ποτήριον της Θείας Ευχαριστίας προϋποθέτει ότι πορευόμεθα ομού την αυτήν οδόν. Αυτή η κοινή πορεία είναι ό,τι η ελληνική λέξις σύνοδος εκφράζει.
Διά τον λόγον αυτόν, η σύνοδος δεν είναι μόνον εικών ή θεσμός της Εκκλησίας, αλλά μάλλον ο ακριβής ορισμός της Εκκλησίας, ως ο εν Αγίοις προκάτοχος ημών Ιωάννης ο Χρυσόστομος προσφυέστατα έγραψεν: «Εκκλησία συστήματος και συνόδου εστίν όνομα». (Εις τον 149ον Ψαλμόν, PG 55, 493).”
Ακολούθως, ο Σεβ. Καρδινάλιος κ. Leonardo Sandri ανέγνωσε θερμό αδελφικό μήνυμα του Αγιωτάτου Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου, και αμέσως μετά ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Γεώργιος, Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, ανέγνωσε το εγκάρδιο μήνυμα του Τοποτηρητού του χηρεύοντος Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, Μητροπολίτου Πάφου κ. Γεωργίου.
Στη συνέχεια, στην Αίθουσα του Θρόνου, ο Παναγιώτατος απευθύνθηκε στο νεοχειροτενηθέντα Ιερολ. Διάκονο κ. Βαρθολομαίο, επισημαίνοντάς του ότι πλέον δεν ανήκει στον εαυτό του, αλλά στον Θεό και τον λαό του.
“Η διακονία είναι λέξις ιερά, διότι κατονομάζει το πανίερον έργον της θυσιαστικής προσφοράς και της «ου ζητούσης τα εαυτής» αγάπης. Παραπέμπει δε εις τον πρώτον Διάκονον του ανθρώπου και του κόσμου, τον Κύριον και Σωτήρα ημών Ιησούν Χριστόν, τον ειπόντα τοις Δώδεκα Αυτού μαθηταίς: «ει τις θέλει πρώτος είναι, έσται πάντων έσχατος και πάντων διάκονος» (Μαρκ. θ´, 35)”.
Και πρόσθεσε:
“Η παρουσία του Τιμιωτάτου αδελφού εκφράζει και συμβολίζει τον σύνδεσμον αγάπης μεταξύ των Εκκλησιών Κωνσταντινουπόλεως και Κύπρου, την μακροχρόνιον σχέσιν της Κύπρου με την Βασιλεύουσαν, την αγαστήν συνεργασίαν εις τα εκκλησιαστικά πράγματα. Η χειροτονία του νέου διακόνου Βαρθολομαίου είναι εις ακόμη ευλογημένος σύνδεσμος μεταξύ Οικουμενικού Θρόνου και Εκκλησίας της Κύπρου”.
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο Παναγιώτατος, εξέφρασε τις ευχαριστίες του και προς τον Τοποτηρητή της Εκκλησίας Κύπρου, Πανιερ. Μητροπολίτη Πάφου κ. Γεώργιο “διά την αποστολήν επισήμου εκπροσώπου Του, του Αρχιγραμματέως της Ιεράς Συνόδου, του φιλτάτου πατρός Γεωργίου, εις Φανάριον, επί τη καθ᾽ ημάς Θρονική Εορτή.
Ενθυμούμεθα και μνημονεύομεν καθ᾽ ημέραν του ονόματος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κύπρου κυρού Χρυσοστόμου, του γλυκυτάτου και φιλτάτου αδελφού, ο οποίος προσέφερε πάμπολλα και τιμαλφέστατα εις τον λαόν του Θεού. Είη η μνήμη αυτού αιωνία!”
Ακολούθως μίλησε ο Πανιερ. Μητροπολίτης Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐας , και αμέσως μετά ο νεοχειροτονηθείς διάκονος εκφράζοντας τον σεβασμό τους προς τον Οικουμενικό Θρόνο και τις ευχαριστίες τους προς τον Παναγιώτατο.
Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο
