Όταν τον περασμένο Απρίλιο το Ίδρυμα Templeton ανακοίνωσε ότι λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο, επρόκειτο να βραβεύσει σε τελετή στη Νέα Υόρκη τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, ενεργοποιήθηκε ένας δίαυλος επαφών και συνεννοήσεων στο τρίγωνο Φανάρι – Αρχιεπισκοπή Αμερικής – Λευκός Οίκος.
Ήταν εξαρχής αυτονόητο ότι η μετάβαση του κ. Βαρθολομαίου στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα συνοδευόταν από συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
«Η “γραμμή” του Λευκού Οίκου απέναντι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι σταθερή. Βρίσκεται πολύ ψηλά στην ατζέντα, και πάντοτε ο εκάστοτε πρόεδρος των ΗΠΑ υποδέχεται με χαρά και τις αρμόζουσες τιμές τον Οικουμενικό Πατριάρχη», αναφέρει πηγή με γνώση των επικοινωνιών που έγιναν.
Το ραντεβού
Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής ανέλαβε τις συνεννοήσεις και η ίδια πηγή τονίζει ότι ακριβώς λόγω της υψηλής εκτίμησης που υπάρχει για το Οικουμενικό Πατριαρχείο και της σημασίας που δίνεται από αμερικανικής πλευράς διατήρηση αυτής της σχέσης, υπήρξε άμεση ανταπόκριση στον προγραμματισμό επίσκεψης στον Λευκό Οίκο.
«Η δυσκολία ήταν, εξαιτίας του φορτωμένου προγράμματος του κ. Τραμπ, να βρεθεί διαθέσιμη ημερομηνία. Είναι αυτός ο λόγος που ο Οικουμενικός Πατριάρχης επιμήκυνε την παραμονή στις Ηνωμένες Πολιτείες για συνολικά 11 μέρες, καθώς η μόνη διαθέσιμη ημερομηνία κοντά στην ημερομηνία βράβευσής του, η οποία είχε προγραμματιστεί για τις 25 Σεπτεμβρίου, ήταν η 15η Σεπτεμβρίου».
Όταν εκείνη την ημέρα ο Οικουμενικός Πατριάρχης πέρασε το κατώφλι του Λευκού Οίκου, τα μέλη της αποστολής που τον συνόδευε δεν μπορούσαν να φανταστούν όσα ακολούθησαν.
Από αμερικανικής πλευράς, στη συνάντηση, πέραν του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, συμμετείχαν ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, ο ελληνικής καταγωγής επικεφαλής του Γραφείου Επιστήμης και Τεχνολογικής Πολιτικής του Λευκού Οίκου, Μάικλ Κράτσιος, και ο πρώην προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, Ράινς Πρίμπους.
Δίπλα στον Οικουμενικό Πατριάρχη βρίσκονταν ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, ο Μητροπολίτης Λαοδικείας Θεοδώρητος, ο Μητροπολίτης Σηλυβρίας Μάξιμος και ο Μέγας Εκκλησιάρχης και Διευθυντής του Πατριαρχικού Γραφείου, πατέρας Αέτιος.
«Φθάσαμε στη συνάντηση γνωρίζοντας ότι ο πρόεδρος Τραμπ δεν έχει γνώση για την Εκκλησία μας και για τον ρόλο και την ιστορία του Πατριαρχείου. Έτσι, είχαμε προετοιμάσει μια εισαγωγική τοποθέτηση για να εξηγήσουμε όλα αυτά», αναφέρει υψηλόβαθμο μέλος της ομάδας που συνόδευε τον κ. Βαρθολομαίο.
Παρέμβαση Βανς
Καθώς, όμως, η συζήτηση κινδύνευε να χαθεί σε λεπτομέρειες και αναλύσεις, παρενέβη ο Αμερικανός αντιπρόεδρος. «Διέκοψε τη συζήτηση και απευθυνόμενος στον κ. Τραμπ του είπε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι για την Ορθόδοξη Εκκλησία ό,τι είναι ο Πάπας για την Καθολική.
Και πρόσθεσε ότι η Ρώμη και η Κωνσταντινούπολη είναι οι δύο βασικοί πυλώνες του χριστιανισμού», προσθέτει.
Αυτή η παρέμβαση του Τζέι Ντι Βανς αποδείχθηκε καίρια για να υπογραμμιστεί η σημασία της συνάντησης και της επίσκεψης και να πάρει τα ηνία της συζήτησης ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ζήτησε να ενημερωθεί για τις προκλήσεις και τα προβλήματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. «Τι μπορώ να κάνω για να σας βοηθήσω;» ρώτησε.
Από τον Οικουμενικό Πατριάρχη έγινε μια συνοπτική αναφορά στα ζητήματα που απασχολούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Όταν τέθηκε το θέμα της Χάλκης, επισημάνθηκε ότι όλοι οι Αμερικανοί πρόεδροι έχουν εκφράσει στήριξη και παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις, ωστόσο δεν έχει προκύψει μέχρι στιγμής το ποθητό αποτέλεσμα. Ο Αμερικανός πρόεδρος έσπευσε να δηλώσει τη στήριξή του και, μάλιστα, εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι η δική του μεσολάβηση θα φέρει αποτελέσματα.
Η δημόσια τοποθέτησή του για τη Χάλκη στη συνάντηση που είχε λίγες μέρες αργότερα με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέδειξε το έμπρακτο ενδιαφέρον του, ενώ πηγές του Πατριαρχείου σημειώνουν ότι από την άμεση απόκριση του Τούρκου προέδρου φάνηκε ότι είχε προηγηθεί σχετική παρέμβαση κατά την προετοιμασία της συνάντησης.
Από το περιβάλλον του κ. Βαρθολομαίου αποτιμούν τη συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο ως ιδιαίτερα θετική και την περιγράφουν ως «θερμή και εγκάρδια».
Η παρέμβαση του αντιπροέδρου Βανς χαρακτηρίζεται καίρια. Όπως επισημαίνεται, ο ίδιος είναι πολύ πιστός καθολικός και παρακολουθεί στενά τον διάλογο ανάμεσα στην Καθολική και στην Ορθόδοξη Εκκλησία. «Ήταν ο τελευταίος πολιτικός που συνάντησε τον Πάπα Φραγκίσκο λίγο πριν πεθάνει και ο πρώτος που συνάντησε τον νέο Πάπα, Λέοντα», αναφέρεται χαρακτηριστικά ως ένδειξη της στενής σχέσης που διατηρεί με την Καθολική Εκκλησία και του προσωπικού ενδιαφέροντος για τα ζητήματα που σχετίζονται με τη χριστιανική θρησκεία.
Τι περιμένουν
Την επαύριον των εξελίξεων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στο Φανάρι περιμένουν τα επόμενα βήματα της τουρκικής ηγεσίας, που δέχεται επικρίσεις και πίεση από ακραίους κύκλους και την αντιπολίτευση για τη στάση της στο ζήτημα της Χάλκης.
Το γεγονός, ωστόσο, ότι με πρωτοβουλία της τουρκικής πλευράς άνοιξε το θέμα της επαναλειτουργίας της Σχολής με δήλωση του Τούρκου υπουργού Παιδείας τον Απρίλιο του 2024, θεωρείται σαφές δείγμα ότι υπάρχει σχετική βούληση, αλλά γίνονται προσεκτικά βήματα ακριβώς για να περιοριστούν οι αντιδράσεις και να υποχωρήσουν όσο γίνεται ζύμωση με τη συζήτηση του θέματος.
Παράλληλα, συνεχίζονται οι εργασίες για την ανακαίνιση των εγκαταστάσεων της Σχολής, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και στις ανάγκες ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού ιδρύματος διεθνούς ακτινοβολίας. Και, όπως λέγεται, «ιδανικά, η ολοκλήρωση των εργασιών ανακαίνισης θα μπορούσε να συμπέσει με την ανακοίνωση της απόφασης για επαναλειτουργία».
Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής
