της Έφης Ευθυμίου
Ιδιαίτερα αποκαλυπτικές για την κατάσταση που επικρατεί στην ορθόδοξη κοινότητα της Ουκρανίας, ήταν πληροφορίες που ήρθαν σε γνώση του orthodoxtimes.gr.
Μιλώντας με καλά πληροφορημένες πηγές που έχουν γνώση για το τι συμβαίνει σε Φανάρι και Ουκρανία, το orthodoxtimes.gr διαπιστώνει ότι η κατάσταση στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας απέχει έτη φωτός από αυτό που είχε οραματιστεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος όταν πριν από έξι και πλέον χρόνια, χορήγησε τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας.
«Όταν ο Πατριάρχης χορήγησε Αυτοκεφαλία στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU), υπήρχαν ήδη τρεις ορθόδοξες εκκλησιαστικές δομές στη χώρα. Ο Βαρθολομαίος δεν έδωσε Αυτοκεφαλία σε καμία από αυτές. Τους κάλεσε όλους να ενωθούν σε μία Εκκλησία, νέα. Όλοι ήταν καλεσμένοι. Κάποιοι ήρθαν, κάποιοι όχι. Ακόμη και αυτοί που δεν ήρθαν τότε, είναι καλεσμένοι να ενωθούν στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία. Αυτό θέλει ο Πατριάρχης, σε αυτό προσδοκούσε», αναφέρουν στο orthodoxtimes.gr οι ίδιες πηγές.
Όπως χαρακτηριστικά εξηγούν, ο Οικουμενικός Πατριάρχης έκανε δώρο την Αυτοκεφαλία σε όλους τους Ορθοδόξους Ουκρανούς. Όχι σε πρόσωπα. «Πρέπει να τα βρουν μεταξύ τους. Η Αυτοκεφαλία είναι δώρο για τη χώρα, όχι για τα πρόσωπα».
Ποια είναι η κατάσταση στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU)
Σύμφωνα με τα όσα έχουν περιέλθει σε γνώση του orthodoxtimes.gr, η κατάσταση και στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU) υπό τον Μητροπολίτη Επιφάνιο αλλά και στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (UOC) του Μητροπολίτη Ονουφρίου, είναι «τραγική».
«Ο Μητροπολίτης Μπίλα Τσέρκβα κ. Ευστράτιος είναι αυτός που κινεί τα νήματα στην OCU. Και τι κάνει; Κάνει πολιτική για ίδιο όφελος. Δεν κάνει ούτε ιεραποστολή, ούτε θεολογία. Είναι ενδεικτικό ότι εδώ και τρία χρόνια η Ρωσία πολεμάει την Ουκρανία. Θα περίμενε κανείς ότι όλοι οι Ορθόδοξοι Ουκρανοί θα έσπευδαν στη νέα Εκκλησία, δεδομένης της σύνδεσης της UOC με τη Μόσχα. Δεν συμβαίνει αυτό. Μάλιστα, κάποιες ρουμανόφωνες ενορίες στην Ουκρανία, προτιμούν να πληρώσουν αντιμήνσια στον Πατριάρχη Δανιήλ της Ρουμανίας και να φύγουν από την UOC, παρά να πάνε στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία του Μητροπολίτη Επιφανίου. Είναι πολύ άσχημο αυτό», πρόσθεσαν χαρακτηριστικά οι πηγές με τις οποίες συνομίλησε το orthodoxtimes.gr.
Σύμφωνα με αυτές, δεν υπάρχουν εκκλησιαστικά πρόσωπα στην Ουκρανία, για αυτό δεν μπορεί να γίνει διάλογος. «Ο Μητροπολίτης Ευστράτιος εκμεταλλεύεται πολιτικά την Αυτοκεφαλία για τους δικούς του σκοπούς. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν χαίρεται καθόλου με αυτό που βλέπει να συμβαίνει στην Ορθοδοξία ολόκληρη, όχι μόνο στην Ουκρανία», τόνισαν.
Χαρακτηριστικό είναι πως -σύμφωνα με τις ίδιες καλά πληροφορημένες πηγές του orthodoxtimes.gr– ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά του προς τον Μητροπολίτη Ευστράτιο, ούτε και στη μεταξύ τους συνάντηση στη Ρώμη για την ενθρόνιση του νέου Πάπα. «Σχεδόν δεν του μίλησε, είχαν έναν τυπικό χαιρετισμό, χωρίς τις εγκαρδιότητες του παρελθόντος».
Τα προβλήματα είναι πολλά στο ουκρανικό ζήτημα. Και τίθεται ξεκάθαρα και θέμα προσώπων. «Ο Επιφάνιος δεν είναι ένα πρόσωπο που εμπνέει. Εάν πήγαινε ένας Αναστάσιος στην Ουκρανία, θα τραβούσε όλους τους ορθοδόξους σαν μαγνήτης, όλοι θα είχαν ενωθεί δίπλα του. Τώρα υπάρχει ένας άνθρωπος που δεν τον θέλουν, δεν μπορεί να ενώσει», σημειώνουν με νόημα στο orthodoxtimes.gr.
Ο καθοριστικός ρόλος του Μητροπολίτη Μπορισπόλ κ. Αντώνιου (UOC)
Και στην άλλη πλευρά ωστόσο τα πράγματα δεν είναι ρόδινα. Ίσα-ίσα, που μπορεί να είναι και χειρότερα. «Αυτούς τους κατηγορούν ότι είναι στη ρωσική σφαίρα επιρροής. Οι ίδιοι για να αποδείξουν ότι είναι πρώτα από όλα Ουκρανοί, έχουν περάσει στο επίπεδο του εθνοφυλετισμού», αναφέρουν οι πηγές στο orthodoxtimes.gr.
Σε ό,τι αφορά στο πρόσωπο του Μητροπολίτη Ονουφρίου, οι πηγές του orthodoxtimes.gr στο Φανάρι αναφέρουν πως πρόκειται για έναν πνευματικό άνθρωπο, έναν απλό μοναχό ο οποίος δυστυχώς δεν έχει το χάρισμα του ηγέτη. «Τον βλέπουν σαν πνευματικό, σαν γέροντα, ο οποίος ωστόσο δεν έχει όραμα. Όταν είσαι ποιμενάρχης τόσων ανθρώπων και λες ότι διώκεται η Εκκλησία σου, πρέπει να τη σώσεις, να έχεις ένα όραμα για το πώς θα προχωρήσεις. Ο Ονούφριος αυτό δεν το έχει», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Ωστόσο προσπαθεί να κρατήσει την Εκκλησία του ενωμένη και να ανεξαρτητοποιηθεί από τη Ρωσία, αλλά αντιμετωπίζει προβλήματα. Μέσα στους κόλπους της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές στο orthodoxtimes.gr, υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις με διαφορετικά κίνητρα. «Έχει τους ακραίους υποστηρικτές της Ρωσίας και έχει και τους εθνοφυλετιστές. Ο Μητροπολίτης Ονούφριος προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες».
Αυτός που κάνει ό,τι μπορεί για να μην προχωρήσει η ανεξαρτησία από το Πατριαρχείο Μόσχας, είναι ο Μητροπολίτης Μπόρισπολ κ. Αντώνιος. «Είναι βαθιά φιλορώσος, σε σημείο που περιμένει να προελάσει ο Πούτιν στο Κίεβο, ασκεί μεγάλη επιρροή στον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο και κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να μην κοπούν οι σχέσεις της UOC με το Πατριαρχείο Μόσχας», τονίζουν χαρακτηριστικά πηγές στο orthodoxtimes.gr.
Ωστόσο, το όνομα-κλειδί στην περίπτωση της UOC είναι ο Ουκρανός επιχειρηματίας και ολιγάρχης (και βουλευτής), Βαντίμ Νοβίτσκι. «Είναι το πνευματικό παιδί του Μητροπολίτη κ. Αντώνιου. Ο τελευταίος κάνει όλες του τις δουλειές με τη βοήθεια του Νοβίτσκι», αναφέρουν πηγές στο orthodoxtimes.gr.
Ποιος μεταφέρει και τι στον Οικουμενικό Πατριάρχη για το τι συμβαίνει στην Ουκρανία
Δεν μπορεί κανείς παρά εύλογα να αναρωτηθεί πόσα και τι γνωρίζει ο Οικουμενικός Πατριάρχης για όσα λαμβάνουν χώρα στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τα όσα μεταφέρει στο orthodoxtimes.gr πηγή που γνωρίζει τα τεκταινόμενα στο Φανάρι, ο κ. Βαρθολομαίος έχει ελλιπή ενημέρωση. «Στο Φανάρι για την Ουκρανία φτάνει μόνο ό,τι θέλει και επιτρέπει ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Εμμανουήλ. Έχει στενή σχέση με τον Μητροπολίτη κ. Ευστράτιο στην Ουκρανία, στηρίζουν με κάθε τρόπο τη θέση τους ο καθένας για τους δικούς του λόγους και είναι και οι δύο υπεύθυνοι για την πορεία της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας. Στο Φανάρι, όλα είναι στα χέρια του Εμμανουήλ σε ό,τι αφορά στην Ουκρανία. Και όποιος τολμήσει να πει κάτι για το ζήτημα αυτό, ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος τον βάζει στην άκρη. Τον κατηγορεί και μετά, άντε γεια».
Αντίστοιχη φήμη έχει ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος και στην Ουκρανία. Όπως μεταφέρουν στο orthodoxtimes.gr ενημερωμένες πηγές από τη χώρα, όταν ο Γέρων Χαλκηδόνος επισκεφτόταν την Ουκρανία, γινόταν πάντα με πολυτελή αυτοκίνητα και συνοδεία περιπολικών. Αυτό είχε ενοχλήσει και την προεδρία της χώρας, η οποία αντιδρούσε λέγοντας ότι δεν μπορεί να γίνεται υποδοχή σαν να ήταν ο Πατριάρχης.
Ουκρανία όπως… Ρωσία;
Δυστυχώς, όπως μεταφέρουν συνομιλητές του orthodoxtimes.gr από το Φανάρι και από την Ουκρανία, η κατάσταση στην Ορθοδοξία στην Ουκρανία είναι χαοτική. Όλες οι Εκκλησίες, ανεξαρτήτως δόγματος και δικαιοδοσίας, έχουν γίνει εθνοφυλετιστικές, ξεχνώντας την αποστολή της Εκκλησίας. Χαρακτηριστικό είναι πως αναφέρουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Μητροπολίτη κ. Επιφάνιο, έχει ολόκληρη καταστεί ένα «παράρτημα του κράτους. Δυστυχώς, έχει αναλάβει τον ρόλο μιας κρατικής εκκλησίας. Δεν έχουν αντιληφθεί πόσο επικίνδυνο είναι αυτό, μπορεί ανά πάσα στιγμή -δεδομένων και των συνθηκών που επικρατούν- να γυρίσει μπούμερανγκ».
Σε δηλώσεις τους προς το orthodoxtimes.gr, πηγές αναφέρουν πως «πρέπει η Εκκλησία και το κράτος να μπορούν να συνεργαστούν για το καλό του λαού. Άλλο αυτό, και άλλο να κάνουν ό,τι λέει το κράτος. Είναι ακριβώς το ίδιο πρόβλημα που έχουμε και στη Ρωσία. Το Πατριαρχείο Μόσχας παίζει αυτό το παιχνίδι της κρατικής εξουσίας και έχουν καταλήξει όλοι στην Εκκλησία της Ρωσίας να κάνουν ό,τι λέει ο Πούτιν. Δεν υπάρχει καμία κριτική στις Εκκλησίες σε Ουκρανία και Ρωσία για ό,τι συμβαίνει, κανένας θεολογικός λόγος, καμία διαφοροποίηση. Ακούμε μόνο εγκώμια για το κράτος. Είναι αυτός ο ρόλος της Εκκλησίας;».
Επίσης, οι ίδιες πηγές αναφέρουν στο orthodoxtimes.gr το πρόβλημα που υπάρχει στην Ορθοδοξία στην Ουκρανία με την απουσία καταρτισμένων στελεχών. «Και στις δύο Εκκλησίες, του Επιφανίου και του Ονουφρίου (με εξαίρεση 2-3 στελέχη στον τελευταίο), όλοι έχουν ελλιπή θεολογική μόρφωση. Δεν έχουν σπουδάσει σε θεολογικές σχολές και Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Μόνο σε τοπικές εκκλησιαστικές σχολές, με αποτέλεσμα το ακαδημαϊκό επίπεδο να είναι πολύ χαμηλό».
