Στόχος η προστασία και ανάδειξη σημαντικών εκκλησιών όπως η Αγ. Κιουρά, ο Αγ. Πέτρος, ο Αγ. Ζαχαρίας και ο Αγ. Σπυρίδωνας αλλά και άλλων μνημείων του νησιού, όπως το Κάστρο Παντελίου, το Φρούριο στο Μπούρτζι κ.ά
Από τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΣΠΥΡΟΥ
Ολοκληρώθηκε το στρατηγικό σχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού -σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας- για την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος και της μοναδικής αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας της Λέρου.
Συγκεκριμένα, το εν λόγω σχέδιο αποτελεί τον οδικό χάρτη για την ολοκληρωμένη διαχείριση, προστασία και ανάδειξη σημαντικών εκκλησιών του νησιού και άλλων μνημείων, όπως είναι το Κάστρο Παντελίου, οι Εκκλησίες Αγίας Κιουράς στο Παρθένι, Αγίου Πέτρου στον Δρυμώνα, Αγίου Ζαχαρίου και Αγίου Σπυρίδωνος στη Μερικιά, το Φρούριο στο Μπούρτζι και το ιστορικό Ξενοδοχείο «Λέρος».
Ειδικότερα, το εκκλησάκι της Αγίας Κιουράς έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο, αφού πρόκειται για ένα μοναδικό κτίσμα του 18ου αιώνα, το οποίο ανεγέρθη πάνω στα ερείπια του προηγούμενου ναού. Σημαντικό, όμως, για την ιστορία του είναι το γεγονός ότι κατά τη διετία 1969-1970, μέσα στα χρόνια της δικτατορίας, η Αγία Ματρώνα-Κιουρά αγιογραφήθηκε από εξόριστους στο νησί της Λέρου. Προκαλεί δέος στους επισκέπτες ότι οι εξόριστοι ήταν αυτοί που αισθάνθηκαν την ανάγκη να αγιογραφήσουν τον ναό και να τον καταστήσουν κόσμημα για το νησί. Ανάμεσά τους βουλευτές, στελέχη της Αριστεράς, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, ηλικιωμένοι και μητέρες με μωρά. Ολοι μαζί κατέβαλαν δυνατές προσπάθειες, για να δημιουργήσουν αυτό το συγκινητικό αποτέλεσμα.
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ
Στον ναό απεικονίζονται διάφορες μορφές αγίων, αλλά και κρατούμενων που πρωταγωνιστούν στα Πάθη του Χριστού. Η ιδιαιτερότητα αυτή είναι και ο λόγος για τον οποίο η Ματρώνα θεωρείται μοναδικό μνημείο της σύγχρονης ιστορίας που αποτυπώνει την αγωνία και τη στέρηση της ελευθερίας του ελληνικού λαού στα χρόνια της δικτατορίας. Σύμφωνα με πηγές, η ιδέα να αγιογραφηθεί ο ναός ήταν του Μανώλη Γλέζου, τον οποίο στήριξαν και ακολούθησαν στην υλοποίηση οι συγκρατούμενοί του.
Η αγαπημένη Κιουρά των ντόπιων, έχει τη δική της ιστορία. Πρόκειται για μια Χιώτισσα αρχοντοπούλα που έζησε σχεδόν πριν 600 χρόνια. Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, αν και οι έξι αδελφές της παντρεύτηκαν ως περιζήτητες νύφες, η Μαρία, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, και μικρότερη από όλες, γοητεύθηκε από την μελέτη των ιερών γραφών και αφιερώθηκε στον Θεό. Έζησε έναν βίο αγνό και μοναχικό και κατά την μοναχική κουρά της έλαβε το όνομα Ματρώνα.
Η Εκκλησία του Αγίου Πέτρου Δρυμώνας είναι παραλληλόγραμμου σχήματος, χτισμένη πάνω στα ερείπια τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Ο Άγιος Ζαχαρίας είναι ένα από τα παλαιότερα και γραφικά ξωκλήσια της Λέρου. Στις 5 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο, όπου πανηγυρίζει, εκατοντάδες πιστοί τον ευλαβούνται και προσεύχονται. Το ιστορικό ξωκλήσι βρίσκεται στο λιμάνι του Λακκιού, στην περιοχή Μερικιά, ακριβώς απέναντι από το νέο κλειστό δημοτικό στάδιο. Οι εκκλησίες αυτές είναι αξιόλογα δείγματα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής ανάμεσα στις εκατό συνολικά που υπάρχουν στο νησί.
Στην παραλία της Μερικιάς, βρίσκεται ο μικρός όρμος του Αγίου Σπυρίδωνα. Λίγο βόρεια της όμορφης αυτής παραλίας με το άσπρο βότσαλο είναι το γραφικό ιστορικό εκκλησάκι του 14ου αιώνα του Αγίου Σπυρίδωνα. Από τον δρόμο χρειάζεται να κατέβεις περίπου τριάντα σκαλάκια για να φτάσεις στο πανέμορφο αυτό ξωκλήσι κι από εκεί η θέα προς την θάλασσα είναι μαγευτική.
Για τα έργα αυτά, λοιπόν, των ναών, αλλά και των υπόλοιπων ιστορικών μνημείων το υπουργείο Πολιτισμού έχει ήδη ξεκινήσει ή δρομολογήσει τις διαδικασίες αποκατάστασής τους. Ταυτόχρονα, εφαρμόζοντας το στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης, απλώνεται ένα δίχτυ προστασίας για όλα τα μνημεία του νησιού. Εξάλλου, εκτός από τα προαναφερθέντα η Λέρος μπορεί να καμαρώνει για δεκάδες ακόμη θρησκευτικά και ιστορικά μνημεία, όπως οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές του «Χριστού της Ιερουσαλήμ», της Αγίας Σοφίας, του Αγίου Ιωάννου, της Πέρα Παναγιάς, αλλά και οι Βυζαντινοί Ναοί Βαθέος Καλύμνου Αγίου Κηρύκου, Ταξιάρχη, Αγίου Αντωνίου, Αγίας Άννας κ.α.
«ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ ΖΩΝΤΑΝΗ Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ»
«Η πολιτισμική κληρονομιά της Λέρου πρέπει να διατηρηθεί ζωντανή, ως μέρος ενός ευρύτερου αναπτυξιακού σχεδιασμού, του ιστορικού τουρισμού, με στόχο την προσέλκυση επισκεπτών και την αναγέννηση της τοπικής παραγωγικής διαδικασίας» τόνισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και παράλληλα κήρυξε ως μνημεία τα κτήρια του Ναυτικού Στρατώνα (Caserma Marinai), γνωστού σήμερα ως Ποσειδώνιο, της Μεγάλης Αποθήκης του Λιμανιού (Il Grande Magazino) στη Γωνιά, στο Λακκί και το Αερόφωνο και το περιβάλλοντα χώρο του, στην Πατέλλα, δεχόμενη τη θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”
