Με αίσθημα ευθύνης και ποιμαντικής αγωνίας απέναντι στα δεινά που μαστίζουν την ανθρωπότητα, ιδιαιτέρως δε την πολύπαθη αφρικανική ήπειρο, ο Πάπας και Πατριάρχης Θεόδωρος Β΄, απευθύνει Πατριαρχικό και Συνοδικό Γράμμα προς τις κατά τόπους κυβερνήσεις και τους λαούς, καλώντας σε ειρήνη, δικαιοσύνη και καταλλαγή.
Ο Πατριάρχης καταδικάζει απερίφραστα κάθε μορφή βίας, πόλεμο και καταπάτηση της ανθρώπινης αξίας, τονίζοντας πως η ειρήνη αποτελεί κεντρική ευαγγελική αλήθεια και αναγκαία προϋπόθεση για την πρόοδο και το μέλλον της ανθρωπότητας.
Η έκκληση αυτή αποτελεί φωνή πνευματικής αφύπνισης και κάλεσμα σε δράση για όλους τους ανθρώπους καλής θελήσεως, υπενθυμίζοντας ότι «η ειρήνη είναι η μοναδική μας επιλογή».
Παρατίθεται το Πατριαρχικό και Συνοδικό Γράμμα
(Απευθυνόμενο στις κατά τόπους κυβερνήσεις των κρατών εντός της κανονικής δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας)
Σε έναν κόσμο που έχει βιώσει, μέσα στον προηγούμενο αιώνα, δύο καταστροφικούς Παγκοσμίους Πολέμους με εκατομμύρια ανθρώπινα θύματα και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές, αμέτρητες εμφύλιες συρράξεις, γενοκτονίες και εκτοπισμούς, με πολεμικές εστίες που φλέγονται μέχρι σήμερα και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που συνεχίζονται έως αυτή τη στιγμή, δεν φαίνεται να έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως την επιτακτική ανάγκη της επικράτησης της ειρήνης και της καταλλαγής.
Δυστυχώς, οι ισχυροί της γης πορεύονται στο δρόμο της ανομίας, επιδιώκοντας την απόκτηση υλικής δύναμης και πλούτου εις βάρος των πολλών και αθώων, που στερούνται ακόμη και των πλέον στοιχειωδών υλικών μέσων για την επιβίωσή τους. Η Αφρικανική Ήπειρος έχει πικρή πείρα των προηγουμένων δεινών, αλλά και της στυγνής αποικιοκρατίας και της ανηλεούς οικονομικής αφαίμαξης, που άφησαν βαθιές πληγές και μέχρι τις ημέρες μας κατατρύχουν τους αφρικανούς αδελφούς μας.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία πάντοτε προσεύχεται και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επικράτηση της ειρήνης, καθώς αποτελεί κεντρικότατη ευαγγελική διδασκαλία και πρόταγμα, όπως άλλωστε τόνισε και η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη, 2016):
«Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει και αναδεικνύει διαχρονικώς την κεντρική θέση της ειρήνης και της δικαιοσύνης στη ζωή των ανθρώπων. Αυτή ακριβώς η εν Χριστώ αποκάλυψη χαρακτηρίζεται “ευαγγέλιον της ειρήνης” (Εφ. 6,15), διότι ο Χριστός, “ειρηνοποιήσας διά του αίματος του σταυρού αυτού” τα πάντα (Κολ. 1,20), “ευηγγελίσατο ειρήνην τοις μακράν και τοις εγγύς” (Εφ. 2,17) και κατέστη “η ειρήνη ημών” (Εφ. 2,14). Η ειρήνη αυτή, “η υπερέχουσα πάντα νουν” (Φιλ. 4,7), είναι ευρύτερη και ουσιαστικότερη της ειρήνης που επαγγέλλεται ο κόσμος: “Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν· ου καθώς ο κόσμος δίδωσιν, εγώ δίδωμι υμίν” (Ιω. 14,27).
Διότι η ειρήνη του Χριστού είναι ο ώριμος καρπός της εν Αυτώ ανακεφαλαιώσεως των πάντων, της αναδείξεως του μεγαλείου του ανθρώπινου προσώπου ως εικόνας Θεού, της οργανικής ενότητας του ανθρωπίνου γένους και της καθολικότητας των αρχών της ειρήνης, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, καθώς και της καρποφορίας της χριστιανικής αγάπης μεταξύ των ανθρώπων και των λαών του κόσμου».
Το Παλαίφατο Δευτερόθρονο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, όχι μόνο ως ο αρχαιότερος σε λειτουργία θεσμός της Αφρικής αλλά και ως ο μόνος κανονικός θεματοφύλακας της Ορθοδόξου Πίστεως στη Μαύρη Ήπειρο —παρά την εκ Βορρά αμφισβήτηση και ανάδελφη επίθεση— παρακολουθεί με βαθύτατη ανησυχία και καρδιακό άλγος τα όσα τραγικά συμβαίνουν στην Αφρική: τις διώξεις των χριστιανών στη Νιγηρία από φανατικούς ισλαμιστές, τα εγκλήματα κατά αμάχων στο Κονγκό, τις εμφύλιες συρράξεις στη Σομαλία, το Σουδάν και στη Μοζαμβίκη, τις συγκρούσεις ενόπλων ομάδων στην Αιθιοπία και το Νότιο Σουδάν, τις αιματηρές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Μαδαγασκάρη και τόσα άλλα.
Όμοια, αγωνιούμε για τα τραγικά γεγονότα εκτός των ορίων της ποιμαντικής ευθύνης του Πατριαρχείου μας —τις σφαγές χριστιανών στη Μέση Ανατολή, τις διακρίσεις στη Συρία, την αιματοχυσία και γενοκτονία στην Παλαιστίνη και τη Λωρίδα της Γάζας και πολλά ακόμη.
Η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που συνήλθε από 6 έως 9 Οκτωβρίου 2025 υπό την προεδρία της Α.Θ.Μ. του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ.κ. Θεοδώρου Β΄, με τη συμμετοχή επισκόπων από όλη την Αφρική, αφού μελέτησε ενδελεχώς όλα τα παραπάνω, εξέφρασε τη σταθερή και αμετακίνητη δέσμευση του Θρόνου του Αγίου Αποστόλου Μάρκου για την εμπέδωση και καλλιέργεια της ειρήνης, της δικαιοσύνης, της καταλλαγής και της ισότητας.
Καταδικάζουμε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο και εκφράζουμε τον αποτροπιασμό μας για τα εγκλήματα που συντελούνται κατά αθώων αδελφών μας, ανεξαρτήτως θρησκευτικού προσδιορισμού και φυλετικής καταγωγής. Τονίζουμε δε με έμφαση ότι η βία κατά του ανθρώπινου προσώπου αποτελεί σύγχρονη μορφή βλασφημίας, μάλλον θεομαχίας, αφού ο άνθρωπος, σύμφωνα με τη βιβλική διδασκαλία, είναι πλασμένος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» (Γεν. 1,23) του Δημιουργού του.
Πλέον τούτων, απευθύνουμε αγωνιώδη έκκληση προς τους πολιτικούς, αλλά και τους πνευματικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, τόσο στην Αφρική όσο και σε όλο τον κόσμο, να εργαστούν για την επικράτηση της ειρήνης, την άμεση κατάπαυση του πυρός στις εμπόλεμες ζώνες, τον επαναπατρισμό των εκτοπισμένων, την οικονομική συνδρομή και την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων υποδομών και κατοικιών, καθώς και τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων, όπου γης, χωρίς διακρίσεις και υποσημειώσεις.
Καλούμε κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως να υιοθετήσει και να διαδώσει την έκκλησή μας αυτή, ώστε το αίτημα της ειρήνης να αποκτήσει ισχυρή δυναμική και να καταστεί αποτελεσματικός μοχλός πίεσης προς τους ιθύνοντες.
Βρισκόμαστε πλέον σε οριακό σημείο. Είναι η ώρα των έργων και όχι των λόγων, των πράξεων και όχι των αόριστων και υποκριτικών ευχολογίων. Ο καθένας πρέπει να αναμετρηθεί με τις ευθύνες του απέναντι στον Θεό, στην ιστορία και στους «ελαχίστους αδελφούς του Κυρίου» (Μτ. 25,40). Ο κόσμος μας και η πολύπαθη Αφρική δεν μπορούν να συνεχίσουν να βιώνουν αυτό το δράμα. Η ειρήνη είναι η μοναδική μας επιλογή, αλλά και η απαραίτητη συνθήκη για να φανεί η κρυμμένη δυναμική της Μαύρης Ηπείρου και να οικοδομήσουμε όλοι μαζί ένα καλύτερο αύριο.
Ευχόμαστε και προσευχόμαστε ο Χριστός, «ειρηνοποιήσας διά του αίματος του σταυρού αυτού τα πάντα» (Κολ. 1,20), να φέρει γρήγορα την ειρήνη Του σε αυτόν τον πονεμένο κόσμο.
Ειρήνη πάσι!
† Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β΄
Οι Συνοδικοί Ιεράρχες
Εν τη Μεγάλη Πόλει της Αλεξανδρείας
τη 8η Οκτωβρίου 2025
