Πραγματοποιήθηκαν χθες, Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2025, τα Εγκαίνια του Μνημείου Νεομαρτύρων του Έθνους, το οποίο ανηγέρθη κατόπιν ευγενούς δωρεάς του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» (ΙΣΝ). Η Τελετή διοργανώθηκε από την Ειδική Συνοδική Επιτροπή Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών στον Ιστορικό Εκκλησιαστικό Χώρο επί της οδού Δεινοκράτους 68, πλησίον της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Πετράκη, και εντάσσεται στο πλαίσιο των Επετειακών Εκδηλώσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος για τη συμπλήρωση διακοσίων ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Στην Τελετή Εγκαινίων παρευρέθησαν: ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, οι Μητροπολίτες Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος, Μυτιλήνης, Ερεσσού και Πλωμαρίου κ. Ιάκωβος, Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμων, Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμων, Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, Βρεσθένης κ. Θεόκλητος, Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος, Νέας Σμύρνης κ. Συμεών, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, Πατρών κ. Χρυσόστομος, Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος κ. Γεώργιος, Άρτης κ. Καλλίνικος, Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ, Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ. Χρυσόστομος, Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Θεόκλητος, Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, Ιωαννίνων κ. Μάξιμος, Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος, Μάνης κ. Χρυσόστομος, Φθιώτιδος κ. Συμεών, Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος, Καστορίας κ. Καλλίνικος, Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίος και Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός, οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Τανάγρας κ. Απόστολος και Θεσπιών κ. Παύλος, ο Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Ιωάννης Καραμούζης, ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Βαρνάβας Θεοχάρης και ο Πρόεδρος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής επί της Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών, Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερος κ. Θωμάς Συνοδινός.
Την Υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού του Υπουργείου κ. Γεώργιος Διδασκάλου.
Επίσης παρέστησαν ο Αντιπεριφερειάρχης του Κεντρικού Τομέα Αθηνών κ. Γεώργιος Βλάχος, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων κ. Μανώλης Βελεγράκης, ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Ιωάννης Παναγιωτόπουλος, ο Γενικός Διευθυντής της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Νικόδημος Φαρμάκης, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Θεολόγος Αλεξανδράκης και ο Διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος κ. Νικόλαος Τόμπρος.
Προ των Εγκαινίων έψαλε ύμνους των Αγίων Νεομαρτύρων βυζαντινή χορωδία υπό τον Πρωτοψάλτη και Μουσικοδιδάσκαλο κ. Νικόλαο Δημητρακόπουλο.
Ακολούθως, ο Αρχιεπίσκοπος και ο κ. Γεώργιος Αγουρίδης, Μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» (ΙΣΝ) και Εκπρόσωπος του Ιδρύματος, καθώς και οι Μητροπολίτες Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος και Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίος, ο Πρόεδρος της ΕΣΕ επί της Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Θωμάς Συνοδινός και ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού κ. Γεώργιος Διδασκάλου προέβησαν στην αποκάλυψη των τριών τμημάτων του Μνημείου των Νεομαρτύρων του Έθνους.
Μετά την τέλεση των Εγκαινίων και την εισαγωγική ομιλία από τον Γραμματέα της ΕΣΕ επί της Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη κ. Αθηναγόρα Σουπουρτζή, ο κ. Γεώργιος Αγουρίδης εξέφρασε εκ μέρους του ΔΣ του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» (ΙΣΝ) και του Προέδρου αυτού κ. Ανδρέα Δρακόπουλου την βαθειά συγκίνηση και τιμή για την τελετή των Εγκαινίων των Νεομαρτύρων του Έθνους, τονίζοντας ιδιατέρως ότι το Μνημείο στέκεται ως διαρκής υπενθύμιση της συμβολής της Εκκλησίας κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και την Ελληνική Επανάσταση και ότι μόνο με τη σύμπνοια και τη σύγκλιση όλων των δυνάμεων κατέστη δυνατό το φαινομενικά αδύνατο: η απελευθέρωση του ελληνικού Γένους.
Κατόπιν, έλαβε τον λόγο ο Πρόεδρος της ΕΣΕ επί της Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών, Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερος κ. Θωμάς Συνοδινός, ο οποίος αφού ανέπτυξε τα ιστορικά, θεολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία του Μνημείου προκειμένου να κατανοηθεί σε βάθος το περιεχόμενο και η σημασία του, τόσο στο εκκλησιαστικό, όσο και στο πολιτιστικό πλαίσιο, ευχαρίστησε θερμά το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» (ΙΣΝ), τον καλλιτέχνη του έργου κ. Πραξιτέλη Τζανουλίνο και τους συνεργάτες του, τον Αρχιτέκτονα Πολιτικό Μηχανικό κ. Παντελεήμονα Στεφανή και τον Γραμματέα της ΕΣΕ επί της Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη κ. Αθηναγόρα Σουπουρτζή.
Κλείνοντας την ομιλία του ο π. Θωμάς, απευθυνόμενος προς τον Αρχιεπίσκοπο, ανέφερε τα εξής: «Άλλο ένα μεγάλο έργο της Αρχιεπισκοπείας Σας εγκαινιάσθηκε σήμερα. Και δεν το ονομάζω μεγάλο μόνο για την καλλιτεχνική του αξία ή το μεγάλο ποσό της δωρεάς του Ιδρύματος ‘’Σταύρος Νιάρχος’’ (ΙΣΝ), το οποίο δαπανήθηκε για την εκτέλεσή του και ήταν πράγματι μεγάλο. Το χαρακτηρίζουμε μεγάλο έργο για τον μεγάλο του συμβολισμό, που θα εκφράζει και μιαν άλλη αλήθεια: ότι ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία συμπορεύτηκαν επί αιώνες και είχαν πάντοτε, παρά τις ποικίλες αντιξοότητες, ως στόχο την αναγέννηση του Γένους. Ο Ελληνισμός είχε και έχει πάντα ανάγκη την Εκκλησία, γιατί η Εκκλησία καλλιεργεί ήθος ελεύθερων ανθρώπων και η οποιαδήποτε αποξένωση του Ελληνισμού από την Ορθόδοξη Εκκλησία συνεπάγεται και ουσιαστική αλλοίωση της πολιτισμικής μας ταυτότητας».
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος χαιρέτισε την εκδήλωση, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «εγκαινιάζουμε απόψε το Μνημείο Νεομαρτύρων του Έθνους σε αυτόν τον πρόσφατα ανακαινισμένο ιστορικό εκκλησιαστικό χώρο. Με τη σεμνή αυτή τελετή και το λαμπρό αυτό Μνημείο θέλουμε να τιμήσουμε και να προβάλουμε ως πρότυπα ζωής τις μορφές των Νεομαρτύρων της Εκκλησίας και του Έθνους. Μορφές ηρωικές, που ακτινοβολώντας το φως του Χριστού, τη δύναμη και την τόλμη της θυσιαζομένης αγάπης, τη φιλοπατρία και τα ιδανικά που εξανθρωπίζουν τον άνθρωπο, συνέβαλαν τα μέγιστα στη διάσωση του Γένους μας, παρά την υποδούλωσή του επί αιώνες στους εξ ανατολών κατακτητές.
Οι Νεομάρτυρες και η υπεράνθρωπη θυσία τους, διατήρησαν ζωντανή τη συνείδηση της ελληνικότητας, της Ορθοδόξου πίστεως, της γλώσσας, των ηθών και των εθίμων του υπόδουλου κατά το σώμα, αδούλωτου κατά το πνεύμα, ευσεβούς λαού που ανατράφηκε με το Ευαγγέλιο, το Ψαλτήριο, τα Συναξάρια των Αγίων, τη Θεία Λειτουργία, τις διηγήσεις για τον Μέγα Αλέξανδρο και τους ήρωες των Ομηρικών επών. Γι’ αυτό και είμαστε ευγνώμονες σε όλους όσοι συνετέλεσαν στην κατασκευή του Μνημείου Νεομαρτύρων του Έθνους και στην πραγματοποίηση της αποψινής τελετής».
Αμέσως μετά, ο Αρχιεπίσκοπος απένειμε τιμητικώς στον Εκπρόσωπο του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» (ΙΣΝ) κ. Γεώργιο Αγουρίδη πιστό αντίγραφο της ανάγλυφης απεικόνισης της Οσιομάρτυρος Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας, όπως αυτή φιλοτεχνήθηκε στο Μνημείο, εις ανάμνησιν των εν λόγω λαμπρών Εγκαινίων.
