Την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο λόγο στο πανηγυρίζων βυζαντινό Παρεκκλήσιο του Οσίου Παταπίου (15ου αιώνος), της ενορίας των Αγίων Αναργύρων, στη Βέροια.
Ο Μητροπολίτης στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Αγγέλων εφάμιλλος, οσίων ισοστάσιος, προφητών, αποστόλων, μαρτύρων, ιεραρχών συμμέτοχος πέλων, … υπέρ πάντων ημών πρεσβευε».
Με λίγες μόνο λέξεις πλέκει ο ιερος υμνογράφος το εγκώμιο του μεγάλου οσίου που τιμά σήμερα η Εκκλησία μας και πανηγυρίζει ιδιαιτέρως η τοπική μας Εκκλησία στον ιστορικό βυζαντινό αυτόν ναό του. Αλλα οι λίγες αυτές λεξεις είναι πολυτιμότερες από οποιοδήποτε αλλο εκτενές εγκώμιο, γιατί δεν τον συγκρίνουν με ανθρωπους καθημερινούς, τον περιγραφουν ως εφάμιλλο των αγγέλων και ως συμμέτοχο των προφητών, των αποστόλων, των μαρτύρων και των ιεραρχών.
Ποιος ήταν όμως ο όσιος Πατάπιος, ώστε να εγκωμιάζεται ως ισότιμος και ισοστάσιος όλων αυτων;
Ελάχιστες λεπτομέρειες της ζωης του μας είναι γνωστές, γιατί ο όσιος προτίμησε από τη δόξα και τις τιμές που θα μπορούσε να προσφερει η πατρίδα του στον πλούσιο και ευγενή γόνο της, την ξενιτεία και την ανωνυμία. Εγκατέλειψε τα πάντα και ακολούθησε τον Χριστό από τα νεανικά του χρόνια, όπως έκαναν και οι απόστολοι. Άφησε πίσω του την πατριδα του, την Αιγυπτο, και ήρθε να ασκητεύσει στην πολυάνθρωπη πρωτεύουσα του Βυζαντίου, στην Κωνσταντινούπολη, άγνωστος μεταξύ αγνώστων, γνωστός όμως στον Θεό, που έβλεπε τους κόπους του και την επίμονη άσκησή του και του έδινε πλούσια τη χαρη του.
Έζησε στη γη, έζησε μεσα στον κόσμο, αλλά η ζωή του δεν είχε καμία σχέση με τη ζωή του κόσμου. «Το πολίτευμά» του «εν ουρανοίς υπήρχε», και έτσι, παρότι έφερε την ανθρώπινη σαρκα, ζούσε σαν άγγελος, αφιερωμενος αποκλειστικα στη δοξολογία του Θεού.
Μπορεί να μην συνομιλούσε με τους ανθρώπους γύρω του, καθώς ήταν αφοσιωμένος πάντοτε στην προσευχή και απέφευγε τη φλυαρία και την αργολογία, από την οποία «ουκ εκφεύξη αμαρτία», συνομιλούσε όμως με τον Θεό διά της προσευχής, όπως συνομιλεί καποιος με έναν φίλο του, και ακουε τη φωνή του μέσα στην ψυχη του, όπως την άκουαν οι προφητες της Παλαιάς Διαθήκης.
Δεν μαρτύρησε θυσιάζοντας τη ζωή του για τον Χριστό, όπως οι μαρτυρες, αλλά βίωσε το μαρτύριο της συνειδήσεως και την εκκοπή του ιδίου θελήματος σε όλη του τη ζωή. «Έδωσε αίμα και έλαβε πνεύμα», όπως λένε οι πατέρες της Εκκλησίας μας, με την άσκηση, τη νηστεία, την αγρυπνία, την υπομονή στους πειρασμούς και τις δοκιμασίες.
Μπορεί να μην κήρυττε, να μην συνέγραφε θεολογικά συγγράμματα και λόγους, να μην ιερουργούσε, όπως οι ιεράρχες της Εκκλησίας μας, αλλά στήριζε με τις προσευχές του την πίστη των ανθρωπων και την Εκκλησία, δίδασκε με το παράδειγμά του και ιερουργούσε στα μυχια της ψυχής του τη νοητή λατρεία που είναι ευάρεστη στον Θεό.
Δίκαια, λοιπόν, ο ιερός υμνογραφος θεωρεί τον όσιο Πατάπιο εφάμιλλο των αγγέλων, ισοστάσιο των οσίων και συμμέτοχο των αποστόλων, των μαρτύρων και των ιεραρχών και ζητά τις πρεσβείες του προς τον Θεό, ψάλλοντας: «Αγγέλων εφάμιλλος, οσίων ισοστάσιος, προφητών, αποστολων, μαρτύρων, ιεραρχών συμμετοχος πελων, … υπέρ παντων ημών πρέσβευε».
Τις πρεσβείες του οσίου Παταπίου ας επικαλεσθούμε και όλοι εμείς, που προσήλθαμε σήμερα σε αυτόν τον ιστορικό ναό του για να τιμησουμε την ιερά μνήμη του. Και πιστεύουμε ότι ο όσιος δέχεται παντοτε τις δεήσεις μας και μεσιτεύει στον Θεό για όσους προσφεύγουν σ᾽ αυτόν.
Μεσιτεύει όμως εκτενέστερα, όταν βλέπει και τον δικό μας αγώνα για να αποκτήσουμε την αρετή και να προσεγγισουμε την αγιότητα. Όταν βλέπει τη δική μας προσπάθεια και διάθεση για προσευχή και επικοινωνία με τον Θεό. Όταν βλέπει την υπομονή και την ταπείνωσή μας, την υπακοή μας στο θελημα του Θεού, την εγκράτειά μας και την αποχή μας από ο,τι μολύνει την ψυχή και το σώμα μας και μας απομακρύνει από τον Θεό. Όταν μας βλέπει να τον τιμουμε όχι μονο με τα χείλη, αλλά και ακολουθώντας το παράδειγμα της δικής του αγάπης και αφοσιώσεως προς τον Θεό.
Και μπορεί εμείς να μην έχουμε τη δυναμη να ζήσουμε όπως έζησε ο τιμώμενος όσιος, φθάνοντας σε ύψη αγιότητος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε με όση δύναμη έχουμε για να ζησουμε την εν Χριστώ ζωή. Και όταν εμείς προσπαθούμε και δείχνουμε τη θέλησή μας να ζησουμε κοντά στον Θεό, τότε η χαρη του Θεού, με τις πρεσβείες και του οσίου Παταπίου, θα αναπληρώνει τα ελλείποντα και θα μας βοηθά να προοδεύουμε στην πνευματική ζωή και να προαγόμεθα στην αρετη. Aυτό εύχομαι ταπεινώς να το επιτύχουμε όλοι μας, πρώτος εγώ και ύστερα όλοι εσείς. Ας επικαλεσθούμε τη χάρη του και θα είναι πλούσια σε όλους μας.
