Θετική πορεία για τα μεγέθη της ελληνικής αγοράς εργασίας τα τελευταία χρόνια καταγράφει η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ (OECD Employment Outlook 2024), με την ανεργία και την ανασφάλεια στην εργασία να μειώνονται και την απασχόληση και τους μισθούς να αυξάνονται.
Η έκθεση αναφέρει ότι η μεγαλύτερη μείωση στην ανασφάλεια της εργασίας από το 2015 έως το 2022 σημειώθηκε στην Ελλάδα και την Ισπανία – πάνω από 8 ποσοστιαίες μονάδες – με αποτέλεσμα να μειωθεί η ψαλίδα με τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.
Η μείωση για την περίπτωση της Ελλάδας οφείλεται στη σημαντική μείωση του ποσοστού ανεργίας και στα γενναιόδωρα μέτρα προστασίας των εισοδημάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας καθώς επίσης και στον αντίκτυπο από την καθιέρωση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Η ανεργία μειώθηκε από λίγο κάτω από 18% τον Δεκέμβριο του 2019 κοντά στο 10% τον Απρίλιο του 2024, ενώ η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό σημείωσε αύξηση πάνω από το 2% μεταξύ του δ’ τριμήνου του 2019 και του α’ τριμήνου εφέτος.
Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας ήταν σφιχτές, όπως προκύπτει από τη δυσκολία εύρεσης εργαζομένων σε διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας ανά άνεργο στην Ελλάδα ήταν υπερτετραπλάσιος στο α’ τρίμηνο εφέτος σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2019, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Η έκθεση σημειώνει ότι η δυσκολία εύρεσης εργαζομένων είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που εντάθηκε μετά την πανδημία, αλλά ενώ στις άλλες χώρες είχε υποχωρήσει στο δ’ τρίμηνο του 2023, στην Ελλάδα συνεχίστηκε φτάνοντας σε νέο υψηλό επίπεδο.
Ο μέσος ονομαστικός μισθός στην Ελλάδα ήταν αυξημένος κοντά στο 7% το α’ τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 και ο πραγματικός μισθός πάνω από 3%, με τον κατώτατο μισθό να έχει αυξηθεί περισσότερο από 20% την τελευταία 5ετία. Από την ανάλυση που κάνει ο ΟΟΣΑ προκύπτει ότι το πραγματικό μέσο ωρομίσθιο για τους εργαζόμενους σε κλάδους όπου αυτό είναι χαμηλότερο – όπως ο τομέας της εστίασης και των καταλυμάτων – αυξήθηκε 21% μεταξύ του α’ τριμήνου φέτος και του δ’ τριμήνου του 2019, περισσότερο απ’ ό,τι στις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση ήταν οριακή για τους κλάδους με μεσαίο επίπεδο αμοιβών, όπως στη βιομηχανία, τις μεταφορές και το real estate.
Οι εξελίξεις αυτές στην Ελλάδα σημειώθηκαν με φόντο μία ανθεκτική αγορά εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, με το ποσοστό ανεργίας να υποχωρεί το 2023 σε χαμηλά επίπεδα – ρεκόρ σε αρκετές χώρες και, αντίστοιχα, το ποσοστό απασχόλησης να αυξάνεται σε υψηλά επίπεδα.
Ο πραγματικός κατώτατος μισθός ήταν φέτος τον Μάιο αυξημένος κατά μέσο όρο 12,8% σε σχέση με τον Μάιο του 2019 στις 30 χώρες του ΟΟΣΑ που έχουν τον θεσμό αυτό, ένα ποσοστό πολύ υψηλότερο από την αύξηση που σημείωσε την ίδια περίοδο ο μέσος πραγματικός μισθός. Η συνολική απασχόληση ήταν αυξημένη τον Απρίλιο 3,8% σε σχέση με την προ πανδημίας περίοδο και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμική αυξημένη κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες.
Ο αντίκτυπος από την πράσινη μετάβαση
Ο ΟΟΣΑ συνιστά στις χώρες να προετοιμαστούν για τις αλλαγές που επέρχονται λόγω της πράσινης μετάβασης για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Προβλέπει ότι το 2030 η απασχόληση σε ευρωπαϊκούς κλάδους – όπως των ορυκτών καυσίμων, των μεταφορικών υπηρεσιών, της εξόρυξης και της μεταποίησης προϊόντων εντάσεως εργασίας – θα μειωθεί κατά 14%. Εκτιμά ακόμη ότι οι εργαζόμενοι σε κλάδους υψηλών εκπομπών ρύπων στις χώρες του ΟΟΣΑ αντιμετωπίζουν μία κατά 24% μεγαλύτερη μείωση στα ετήσια έσοδα κατά την εξαετία μετά την απόλυσή τους και σημειώνει ότι θα πρέπει να στηριχθούν για να διευκολυνθεί η μετάβασή τους σε νέες θέσεις εργασίας στην πράσινη οικονομία, με καλά στοχευμένα μέτρα εκπαίδευσης και κινητικότητας.
