Σε κλίμα κατάνυξης τελέσθηκε το βράδυ της B΄ Κυριακής των Νηστειών, 12 Mαρτίου 2023, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίας Αικατερίνης πόλεως Σητείας, ο Κατανυκτικός Εσπερινός, κατά τον οποίο χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλος και συμμετείχε ο Ιερός Κλήρος της πόλεως και της ευρύτερης περιοχής της Σητείας.
Μετά το πέρας της ακολουθίας του Αρχιερατικού Κατανυκτικού Εσπερινού ακολούθησε επίκαιρη ομιλία από τον Αρχιμ. Παΐσιο Δερμιτζάκη, Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Παναγίας Φανερωμένης Ιεράπετρας. Ο Μητροπολίτης κ. Κύριλλος προλόγισε κατάλληλα το θέμα της ομιλίας: «Πορεία προς τη θέωση μέσα από τα κείμενα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά», σημειώνοντας ότι η σημερινή Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης αποτελεί συνέχεια της εορτής της Ορθοδοξίας, καθώς ο άγιος υπερασπίσθηκε τη γνήσια και ανόθευτη πίστη και το ορθόδοξο χριστιανικό ήθος.
Ο ομιλητής αφού αναφέρθηκε στην πορεία του αγίου Γρηγορίου από το Άγιον Όρος στη Βέροια, τη Θράκη, την Κωνσταντινούπολη και άλλα μέρη, για να στηρίξει και να ενισχύσει τους χριστιανούς με το κήρυγμά του, και αργότερα από τη Θεσσαλονίκη όπου χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπός της, μίλησε για τη διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά περί της διάκρισης άκτιστης θείας ουσίας, που είναι απρόσιτη στους ανθρώπους, και των μεθεκτών ακτίστων ενεργειών του Θεού, και για την ανάγκη συνέργειας του ανθρώπου για να γίνει κοινωνός της Χάριτος του Θεού.
Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο π. Παΐσιος «Η διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου για τη θέωση του ανθρώπου και τη δυνατότητα μετοχής του στις άκτιστες ενέργειες του Θεού εκφράζει την ουσία της ορθόδοξης πνευματικής ζωής, σε πλήρη αντίθεση με την εκκοσμικευμένη και λογικοκρατούμενη θεολογία της εποχής του, που διαμορφώθηκε με την επίδραση του δυτικού ανθρωποκεντρισμού των Ρωμαιοκαθολικών».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του τόνισε ότι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είχε την εμπειρία και το βίωμα της αδιάλειπτης προσευχής. Όπως σημειώνει και ο βιογράφος του ο Άγιος Φιλόθεος ο Κόκκινος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, διέθετε «ακρότατη ταπείνωση και ανυπόκριτη εκ καρδίας αγάπη, είχε βαθύτατη κατάνυξη, πένθος και αείροα δάκρυα» και προσευχόταν: «Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισόν μου το σκότος».
Καταλήγοντας την ομιλία του ο π. Παΐσιος σημείωσε ότι: «Με την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο Θεός δεν παραμένει απρόσιτος και ακοινώνητος στον άνθρωπο, ούτε τον προσεγγίζει και κοινωνεί με Αυτόν χρησιμοποιώντας κτιστά μέσα, αλλά έρχεται σε άμεση σχέση και προσωπική κοινωνία μαζί Του με την άκτιστη ενέργεια ή τις άκτιστες ενέργειές Του. Με αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος μετέχει άμεσα και προσωπικά στη θεία ζωή και γίνεται Θεός κατά χάρη. Όπως εύστοχα επισήμανε ο σύγχρονος άγιος της Εκκλησίας μας, ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είναι εκείνος που μας εξήγησε πώς να στεκόμαστε μπροστά στον Θεό, πώς να τον γνωρίζουμε με καταφατικό τρόπο. Η ενέργεια του Θεού δεν είναι κάποια αόριστη δύναμη ή υπερδύναμη. Η ενέργεια του Θεού είναι ο ίδιος ο Θεός, είναι ο ζων Θεός, που γίνεται προσιτός και μεθεκτός στον άνθρωπο. Με την ενέργεια του Θεού ζούμε τον ζώντα Θεό μέσα στην ιστορία και στη ζωή μας».
Ο Μητροπολίτης κ. Κύριλλος ευχαρίστησε τον ομιλητή, τους παριστάμενους Κληρικούς και λαϊκούς, και επεσήμανε ότι η διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά μας καλεί να αποκτήσουμε «λόγον έμπρακτον και πράξιν ελλόγιμον», και να κρατήσουμε ανόθευτη την πίστη μας και την ορθόδοξη παράδοση, ευχήθηκε δε σε όλους καλό υπόλοιπο της Μεγ. Τεσσαρακοστής.
Στην ακολουθία του Κατανυκτικού Εσπερινού μετείχε ο Ιερός Κλήρος της Σητείας, έψαλε χορός ιεροψαλτών με επικεφαλής τον υπεύθυνο της Σχολής Βυζ/νής Μουσικής της Ι. Μητροπόλεως στη Σητεία Πρωτ. Νικόλαο Αλεξάκη, και παρέστησαν ο Δήμαρχος Σητείας κ. Γεώργιος Ζερβάκης και πολλοί ευσεβείς χριστιανοί της Σητείας.
