Ο φιλόλογος ψυχολόγος Μ.Λεβέντης μιλά για την οσιακή ζωή του γέροντα Αμβροσίου Λάζαρη πνευματικού της Ι.Μ Δαδίου. “ΟΙ δυσκολίες δεν βάζουν κάτω όποιον έχει αληθινή πίστη” έλεγε. “Ο Γέροντας ήταν άφοβος σε όσα συνέβαιναν στον κόσμο. Ήταν από τους πιο ανδρείους ανθρώπους που θα μπορούσε κάποιος να συναντήσει στη ζωή του.”
Τι σημαίνει το διάβασμα στη ζωή ενός ανθρώπου; Το διάβασμα ως τρόπος να ζει κάποιος; Τι είδους άνθρωπο διαπλάθουν τα βιβλία; Πως εμπιστεύεσαι τον τρόπο του συγγραφέα, όχι μόνο να μεταφέρει πνευματικές αλήθειες, αλλά να τις νιώθει ο αναγνώστης ως αποκατάσταση της απομάκρυνσης μας από τα σημαντικά. Το μυστικό είναι να αποκτήσουμε καλό κριτήριο και να αφήσουμε χώρο να λειτουργήσει η καλή γνώση στον ερμητικά κλειστό εσωτερικό μας κόσμο.
Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησαν δύο πολύ καλαίσθητα βιβλία. Πρόκειται για το «Γέρων Αμβρόσιος Λάζαρης. Ο Πνευματικός της Μονής Δαδίου. Ο επιστήθιος φίλος του αγίου Πορφυρίου», και «Το μπλε του Παρνασσού» από τις εκδόσεις Άθως. Τα υπογράφει ο ελευσίνιος φιλόλογος και ψυχολόγος Μιχάλης Λεβέντης.
Τα διαβάσαμε και καταλάβαμε αμέσως ότι σέβονται την νοημοσύνη του αναγνώστη, οπότε δεν διστάσαμε να απευθυνθούμε στον συγγραφέα τους. Ο κύριος λόγος, το πρόσωπο του Γέροντα Αμβρόσιου Λάζαρη.
Ο Γέροντας Αμβρόσιος γεννήθηκε το 1912 στο χωριό Λαζαράτα της Λευκάδας. Το τέταρτο από πέντε παιδιά, αγαπούσε ιδιαίτερα τη μητέρα του, η οποία και τον ώθησε στην πίστη του Χριστού. Το 1935 πηγαίνει με θαυμαστό τρόπο στο Άγιον Όρος, όπου μονάζει στην Ι.Μ. Κουτλουμουσίου. Εκεί του συμβαίνουν διάφορα εκπληκτικά, τα οποία δείχνουν την ιδιαίτερη εύνοια που είχε από τον Ουρανό. Το 1950 έρχεται στην Αθήνα και φιλοξενείται για έξι μήνες από τον Άγιο Πορφύριο, με προτροπή του οποίου πηγαίνει στην Ι.Μ. Δαδίου το 1954, όπου μένει ως Πνευματικός μέχρι την κοίμησή του, το 2006 .
Ο κ. Λεβέντης, αναφέρεται ακούραστα στον συγκεκριμένο Γέροντα. Κι αυτό, γιατί πιστεύει κάτι σημαντικό, στο οποίο συμφωνούμε: πως ο Πατήρ Αμβρόσιος Λάζαρης, Πνευματικός της Ιεράς Μονής Δαδίου (1954-2006) δεν νοιαζόταν διόλου για το πρόσωπό του, αλλά ότι εκείνο που μετρούσε πάνω από όλα ήταν το Ευαγγέλιο, δηλαδή ο Κύριος των πάντων, να μιλά στις ζωές των ανθρώπων.
Παραθέτουμε τον διάλογο που είχαμε. Με την πρώτη ερώτηση, μπήκε η συζήτηση στα βαθιά. Ρωτήσαμε τον συγγραφέα: «Αν ήταν ο Γέροντας σήμερα εδώ, μαζί μας, τι νομίζετε πως θα έλεγε στους ανθρώπους της εποχής μας, που φοβούνται για τα τόσα δεινά που συμβαίνουν στον πλανήτη μας;»
“Νομίζω πως η πρώτη του φράση θα ήταν: «Να μη στεναχωριέστε για τίποτα!» Και θα συνέχιζε: «Για όποιον έχει αληθινή πίστη, οι δυσκολίες δεν τον βάζουν κάτω, αλλά είναι μια ευκαιρία να δείξει τι αξίζει». Και ακόμη: «Είστε τυχεροί που ζείτε σε αυτά τα χρόνια. Γιατί τώρα, στα δύσκολα, μπορείτε να ψηθείτε και να αγιάσετε. Αγιοσύνη χωρίς αγώνα δεν πετυχαίνεται».
Η αρρώστια και ο θάνατος αποτελούν κοινή πανανθρώπινη μοίρα. Πώς θα αντιμετώπιζε αυτό που συμβαίνει στη Γη τελευταία και μας ταλαιπωρεί; Τι θα πρότεινε στον άνθρωπο που δικαίως ανησυχεί πως ο κορονοϊός θα μπορούσε να τον πλήξει θανάσιμα;
“Ο Γέροντας ήταν άφοβος σε όσα συνέβαιναν στον κόσμο. Ήταν από τους πιο ανδρείους ανθρώπους που θα μπορούσε κάποιος να συναντήσει στη ζωή του. Τίποτε δεν τον απομάκρυνε από την αγάπη του και την εμπιστοσύνη του προς τον Χριστό και την Παναγία, τους Αγγέλους, τους Αγίους, τον Πνευματικό κόσμο. Ο π. Αμβρόσιος, βλέπετε, στόχευε τα «αλλού», όπως κάνουν όλοι οι άνθρωποι του Θεού, σε αντίθεση με τους πολλούς που νοιάζονται μόνο, ή κυρίως, για όσα αφορούν την επιβίωση και την καλοπέρασή τους.
Ωστόσο, ένας καλός πνευματικός αναλαμβάνει την ευθύνη της φροντίδας των ασθενών πνευματικά. Εδώ φαίνεται και η αντοχή των ηθικών αξιών μας.
Εννοείται πως ενδιαφερόταν για όλους εκείνους που υπέφεραν, που μοχθούσαν, που αδυνατούσαν να γίνουν ή να παραμείνουν άνθρωποι. Τα παραδείγματα όσων δέχτηκαν έμπρακτα τις ευλογίες και την αγάπη του, είτε αυτοί ήταν επώνυμοι είτε ήταν απλοί άνθρωποι του λαού, δεν έχουν τελειωμό. Και σήμερα ακόμη.
Λέγοντας «και σήμερα» πιστεύετε ότι ενεργεί και επεμβαίνει στις ζωές μας, 14 χρόνια μετά την κοίμησή του, όπως διαβάζουμε στα Συναξάρια των Αγίων;
Ασφαλώς! Ένας Άγιος, ο οποίος είναι η έκφραση του Χριστού δίπλα μας, που με αυτόν τον τρόπο μας βοηθάει, μας εμπνέει και μας καλεί να Του μοιάσουμε, δεν είναι μόνο για όσο ζει ανάμεσά μας, είναι για πάντα. Έτσι δεν είναι; Στο βιβλίο «Το Μπλε του Παρνασσού» αναφερόμαστε με λεπτομέρειες σε ένα από εκείνα τα υπέροχα και θαυμαστά περιστατικά που ζήσαμε, στην ολοζώντανη εμφάνιση του Γέροντα στον ναό του Αγίου Γεωργίου της Ελευσίνας, κι αυτό έναν ολόκληρο χρόνο μετά την κοίμησή του: υπάρχουν άνθρωποι που τον είδαν, τον περιέγραψαν, ενώ κάποια γυναίκα, έκπληκτη και περιδεής, έπιασε το απλωμένο του χέρι και του το φίλησε.
Ο φίλος του Αγ. Πορφυρίου και του αγίου επισκόπου Σισανίου και Σιατίστης Αντωνίου
Ναι, όπως κάθε θαύμα κι αυτό ήταν μια εξέγερση πάνω στην ύλη, όπως την βλέπουμε. Και το οποίο, βέβαια, δείχνει πολλά για την ύπαρξη του άλλου κόσμου, για το πόσο ενωμένοι είμαστε μαζί του, με την πνευματική διάσταση δηλαδή, για το πόσο μας αγαπά ο Θεός. Υπάρχει μία ιδιαίτερη φωτογραφία στο εξώφυλλο του «Μπλε», που εικονίζει τον Γέροντα νέο, όταν βρισκόταν στον στρατό και για 15 μήνες περίπου υπηρέτησε ως εύζωνας. Όταν το βλέπει κάποιος μπορεί να σκεφτεί πως ανακαλύψατε ένα ακόμη μπλε, κ. Λεβέντη. Ο ελκυστικός τίτλος του πού αναφέρεται;
Στα γαλάζια μάτια του π. Αμβρόσιου. Του Πνευματικού αυτού που για πάνω από μισό αιώνα εγκαταβίωσε στο Μοναστήρι της Παναγίας της Γαυριώτισσας, στους πρόποδες του Παρνασσού, 5 χιλιόμετρα πιο πάνω από την Αμφίκλεια (Δαδί). Εκείνου που τηρούσε με αφοσίωση τις Εντολές του Χριστού, που ήταν ταπεινός και απλός παρόλη την αυστηρότητά του μερικές φορές, που δοκιμάστηκε τη ζωή, εξαγνίστηκε, και χιλιάδες ήταν τα πνευματικά του παιδιά. Εκείνου που, κυριολεκτικά, έλαμπε μέσα στην Αγάπη και τη Χάρη του Θεού, κι αυτό γιατί Τον υπηρετούσε πιστά και Τον λάτρευε απεριόριστα. Εκείνου που ήταν για πολλά χρόνια φίλος του Αγίου Πορφυρίου και του αγίου επισκόπου Σισανίου και Σιατίστης Αντωνίου. Εκείνου που αγαπούσε κάθε δημιούργημα του Θεού και σεβόταν-εκτιμούσε όλους τους σημαντικούς Πνευματικούς της εποχής του, όπως τον π. Ιωάννη Καλαΐδη από το Καμαρωτό Σερρών.
Το άλλο σας βιβλίο, «Γέρων Αμβρόσιος Λάζαρης, ο Πνευματικός της Μονής Δαδίου», όπου βιογραφείται ο Πατήρ αναλυτικά και κατατοπιστικά, περιέχει πλήθος περιστατικών, λόγων, θαυμαστών γεγονότων, φωτογραφιών, και η ποιότητά του, αισθητικά, είναι επίσης υψηλή. Τι θα είχατε να μας πείτε για το έργο σας αυτό;
Το βιβλίο, μια ιδιαίτερη, πράγματι, φροντισμένη και επιμελημένη έκδοση, έχει ευλογηθεί από τη, μακαριστή πλέον, Γερόντισσα του Μοναστηριού Γαλήνη και από τον, επίσης μακαριστό, επίσκοπο Φθιώτιδος Νικόλαο, ενώ, όσοι έδωσαν τις μαρτυρίες τους, μίλησαν ή έγραψαν με την καρδιά τους και με μεγάλη ευγνωμοσύνη για τα καλά που δέχτηκαν από τον Γέροντα.
Στόχος μας δεν ήταν παρά η παρουσίαση ενός αγίου ανθρώπου, που πέρασε από τη Γη και άφησε ζωντανό παράδειγμα με τη ζωή του πώς να αγαπάμε τον Θεό (ανυπόκριτα και χωρίς όρια) και πώς να αγαπάμε τους άλλους ανθρώπους (σαν δικά μας κομμάτια, που όλοι μαζί φτιάχνουμε το παζλ Άνθρωπος). Στόχος μας ήταν αφενός η ευχαριστία μας προς τον Χριστό γι’ αυτή την παρουσία, γι’ αυτό το μέγα δώρο που μας χάρισε, αλλά και η βοήθεια-«καλή αλλοίωση» την οποία μπορούν να δεχτούν όσοι διαβάσουν σχετικά με τούτη τη σπάνια μορφή των καιρών μας.
Καταλαβαίνουμε πως ένας τέτοιος άνθρωπος ακροθιγώς προσεγγίζεται μέσα από μία συνέντευξη. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικά όσα, λίγα, λέμε γι’ αυτόν. ‘Οταν ακούς και διαβάζεις για τον γέροντα Αμβρόσιο, διαμορφώνεις κριτήριο. Είναι άλλα τα μεγέθη εδώ. Ας ολοκληρώσουμε ωστόσο με κάτι θεραπευτικό που θα θέλατε να μείνει ως μάθημα.
Θα προτιμούσα να κλείναμε με τα λόγια ενός από τους αδελφούς που γνώρισαν τον Πατέρα Αμβρόσιο, ο οποίος μίλησε για τον αγαπημένο του Γέροντα λέγοντας τα εξής: «Εάν σε φώτιζε ο Θεός και τον μελετούσες ή τον αντέγραφες στον τρόπο που ζούσε – στην πίστη του, την προσευχή του, τη μετάνοιά του, πώς υπομένει, πώς υποφέρει και πόση αγάπη βγάζει στον άλλο – θα διαπίστωνες ότι ολόκληρο το πέρασμά του από τη ζωή υπήρξε βασικά λόγος, νουθεσία, στροφή προς τα πάνω. Κι αυτό γιατί ζούσε με τον Χριστό, μιλούσε ο Χριστός μέσα από αυτόν, ζούσε γιατί ήθελε και όπως ήθελε ο Χριστός, και δεν ζούσε για τον εαυτό του αλλά για τους άλλους».
Μας φανερώνεται στις μέρες μας, μέσω όσων τον γνώρισαν, ένας εργάτης στην αφοσίωση στον Χριστό. Αυτό αποτελεί πάλη μιας ολόκληρης ζωής. Ένας εύζωνας, που ζώθηκε το ζωστικό του, πήρε το όπλο του και αναίμακτα ασκήτεψε στο στρατόπεδο του Θεού και του αδελφού.
