Με λαμπρότητα η πόλη της Καστοριάς εόρτασε τον προστάτη και πολιούχο της Άγιο Μεγαλομάρτυρα Μηνά τον Θαυματουργό. Η Καστοριά μαζί με τον πολιούχο της, εόρτασε και την επέτειο των 112 ετών από την απελευθέρωσή της από τον τουρκικό ζυγό.
Οι ακολουθίες της εορτής, τελούνται στο Ιερό Μεταβυζαντινό Παρεκκλήσιο Παναγίας Μουζεβίκη (Άγιος Μηνάς) όπου διασώζεται περίφημη αγιογραφία του Αγίου.
Φέτος στις λατρευτικές εκδηλώσεις συμμετείχαν προσκεκλημένοι του Μητροπολίτη κ. Καλλινίκου, ο Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Τανάγρας κ. Απόστολος.
Αρχιερατικό Συλλείτουργο από Καστορίας και Δημητριάδος
Την κυριώνυμο ημέρα, τελέσθηκε ο όρθρος και το Αρχιερατικό Συλλείτουργο, προεξάρχοντος και ομιλούντος του Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου και συλλειτουργούντων του Μητροπολίτου κ. Καλλινίκου και του Επισκόπου Τανάγρας κ. Αποστόλου.
Τους τρεις Μητροπολίτες πλαισίωσαν, ο Άρχιμ. Σεραφείμ Κοντακτσής εκ της Ι.Μ. Δημητριάδος, ο Αρχιμ. Νεκτάριος Κακουλίδης και οι διάκονοι των Μητροπολιτών π. Ιάκωβος, π. Παντελεήμων και π. Νικόδημος.
Στο κήρυγμά του ο Μητροπολίτης κ. Ιγνάτιος, αναφέρθηκε στην ενότητα των Ελλήνων, η οποία κρατήθηκε από την Θεία Λειτουργία, με την οποία διασώθηκε η Ελληνική γλώσσα στην αυθεντική της μορφή και ταυτόχρονα η αίσθηση του ανήκειν.
Στην συνέχεια ο Μητροπολίτης αναφέρθηκε στους νεομάρτυρες και στους διδασκάλους του Γένους, όπως τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, οι οποίοι δημιούργησαν κοινότητες και κράτησαν έτσι την ελληνορθόδοξη παράδοσή μας.
Ακολούθως με αφορμή μια παλαιά παράδοση στην Καστοριά, να βάφουν σήμερα κόκκινα αυγά, σε ανάμνηση της χαμένης εκείνης πασχαλιάς, λόγω της υποδουλώσεως, ο Μητροπολίτης είπε ότι οι πρόγονοι Καστοριανοί κάθε φορά που γιόρταζαν την Ανάσταση του Χριστού, αξιοποιούσαν την εορτή, για να θυμούνται την Ανάσταση του Γένους.
Ο Μητροπολίτης κατέληξε το κήρυγμά του τονίζοντας ότι, έχουμε ελεύθερο κράτος, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος της υποδουλώσεως στον πνευματικό τομέα, εάν χάσουμε την αίσθηση αυτή του ανήκειν, τις αξίες, την αγάπη για τον Θεό και την πατρίδα, το κύτταρο το οποίο είναι η οικογένεια, και την γλώσσα μας. Αλλά όσο υπάρχουν Άγιοι Ελευθερωτές, όπως ο Άγιος Μηνάς και όσο στην Καστοριά θα βάφουν αυτή την ημέρα, της επετείου της ελευθερίας τα κόκκινα αυγά, η Ελλάδα μας δεν θα πεθάνει ποτέ.
Τέλος, ευχαρίστησε τον Ποιμενάρχη κ. Καλλίνικο για την πρόσκληση να συνεορτάσει τον ελευθερωτή άγιο Μηνά, και τον Θεοφιλέστατο κ. Απόστολο για την σημερινή συλλειτουργία.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, αφού ευλογήθηκαν τα εορταστικά κόλλυβα του Αγίου, εψάλη από όλο το εκκλησίασμα ο εθνικός ύμνος της Ρωμηοσύνης, το «Τη Υπερμάχω».
Λιτανεία και υποδοχή του εκπροσώπου της Ελληνικής Κυβερνήσεως Υπουργού Εθνικής Αμύνης
Αμέσως μετά σχηματίσθηκε μεγαλοπρεπή λιτανευτική πομπή.
Προπορευόταν το λάβαρο του ελευθερωτού Αγίου Μηνά και η Ελληνική σημαία και εν συνέχεια οι σημαιοφόροι των σχολείων της Καστοριάς, τα μέλη των Πολιτιστικών Συλλόγων και Ομίλων της Καστοριάς, όλοι παραδοσιακά ενδεδυμένοι, ο Ερυθρός Σταυρός κ.α.
Εν συνέχεια τα παιδιά από το σύστημα προσκόπων Καστοριάς και η Φιλαρμονική του στρατού, συνόδευαν την Ιερά Εικόνα του Στρατηλάτου Αγίου Μηνά, την οποία είχε πλαισιώσει άγημα του Στρατού.
Ακολούθως ο ιερείς με το Ιερό Ευαγγέλιο και τα Ιερά Λείψανα του Αγίου, οι διάκονοι, οι τρεις Αρχιερείς, οι Άρχοντες και ο Λαός.
Η Ιερά Πομπή, κατευθύνθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό, όπου την ιερά εικόνα και τα λείψανα του Αγίου, υποδέχθηκαν οι πανηγυρικές καμπανοκρουσίες, και οι ιερείς του Ναού.
Εκεί έγινε η υποδοχή του εκπροσώπου της Ελληνικής Κυβερνήσεως Υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. Νικολάου Δένδια, συνοδευόμενου από τους ενδοξότατους Αρχηγούς του Ελληνικού Στρατού ήτοι: τον Αρχηγό Γ.Ε.Σ. Αντιστράτηγο Γεώργιο Κωστίδη και ως εκπροσώπου του Αρχηγού Γ.Ε.Ε.Θ.Α., τον Αρχηγό Γ.Ε.Ν. Αντιναύαρχο Δημήτριο-Ελευθέριο Κατάρα ΠΝ και τον Αρχηγό Γ.Ε.Α. Αντιπτέραρχο (Ι) Δημοσθένη Γρηγοριάδη.
Κατόπιν έγινε η έπαρση της Ελληνικής σημαίας από τον κ. Υπουργό και τον Μητροπολίτη Καστορίας και η ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Δοξολογία, Επιμνημόσυνη Δέηση καὶ Παρέλαση
Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό τελέσθηκε η Πανηγυρική Δοξολογία, επί τη απελευθερώσει της Πόλεως και η ανάγνωση της ευχαριστηριακής ευχής από τον Μητροπολίτη της Καστοριάς, παρουσία του Υπουργού Εθνικής Αμύνγς και των ενδοξοτάτων Αρχηγών.
Παρέστησαν επίσης: η Βουλευτής Καστοριάς κ. Μαρία Αντωνίου, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας κ. Γεώργιος Αμανατίδης, ο Αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς κ. Δημήτριος Σαββόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Θεματικός κ. Πασχάλης Χαρούμενος, ο Δήμαρχος Καστοριάς κ. Ιωάννης Κορεντσίδης, η Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δ. Καστοριάς κ. Ιωάννα Κύρου, ο Συντονιστής Απ. Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας κ. Σεραφείμ Λιάπης, ο Αντιδήμαρχος Καστοριάς κ. Σωκράτης Πέλκας, Διοικητής Γ΄ΣΣ/NRDC-GR Αντιστράτηγος κ. Αθανάσιος Γαρίνης, ο Συντονιστής Επιχειρήσεων Πυροσβεστικού Σώματος Ηπείρου-Δυτ.Μακεδονίας Νήσων Κέρκυρας, Λευκάδας, Παξών Υποστράτηγος κ. Χριστόφορος Μπόκας , ο Γενικός Περιφερειακός Διευθυντής της Αστυνομίας Δυτικής Μακεδονίας κ. Κωνσταντίνος Σπανούδης, ο Διοικητής της 9η Μ/Π ΤΑΞ Ταξίαρχος κ. Κοσμάς Καλμανίδης, ο Διοικητής του 15ου Συντάγματος Πεζικού Συνταγματάρχης κ. Θωμάς Γεωργιάδης, ο Διευθυντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Καστοριάς κ. Νικόλαος Έξαρχος, ο Διευθυντής του Πυροσβεστικού Σώματος Καστοριάς κ. Ιωάννης Πλατής, ο Διοικητής της Αεροπορικής Μονάδας Βιτσίου Επισμηναγός κ. Γεώργιος Κωστόπουλος, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, άλλοι στρατιωτικοί και εκπρόσωποι φορέων.
Μετά την επίσημη Δοξολογία ο Μητροπολίτης κ. Καλλίνικος προσεφώνησε τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης, ως εξής:
«Αξιότιμε Υπουργέ Εθνικής Αμύνης κ. Νικόλαε Δένδια, εκπρόσωπε της Ελληνικής Κυβερνήσεως
Σας καλωσορίζουμε, ως Μητροπολίτης Καστορίας και εκ μέρους του Κλήρου και του λαού, στην ιστορική Ιερά Μητρόπολη Καστορίας και συγκεκριμένα στην ζωντανή «Βυζαντινή» Αρχόντισσα της Δυτικής Μακεδονίας την Καστοριά.
Σας υποδεχόμαστε μαζί με τους Αγίους αδελφούς Αρχιερείς, τον γνωστόν ανά το Πανελλήνιο υπερδραστήριο Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο και τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Τανάγρας κ. Απόστολο, Βοηθό του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου και εκπρόσωπο της Εκκλησίας μας στις Βρυξέλλες, τους οποίους ευχαριστώ εκ καρδίας.
Την Ιερά Μητρόπολη Καστορίας εποίμαναν άξιοι κατά πάντα Μητροπολίτες, μεταξύ των οποίων ο θρυλικός πρωτεργάτης του Μακεδονικού Αγώνος Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης, ο οποίος και κάλεσε τον ήρωα Παύλο Μελά να έρθει στην Μακεδονία και με την θυσία του να δώσει το έναυσμα για την ελευθερία της.
Μια ελευθερία που έλαμψε τελικά για την Καστοριά μας την ημέρα του Αγίου Μηνά, σαν σήμερα, το έτος 1912.
Τόσο η ιερή εικόνα του Αγίου Μηνά, όσο και τα κόκκαλα των δύο θρυλικών ηρώων, από τα οποία είναι βγαλμένη η ελευθερία της Μακεδονίας μας, βρίσκονται εδώ, στην Ιερά Μητρόπολη Καστορίας.
Κυρίως, όμως, η παράδοση που κράτησε άσβεστη την φλόγα της ελευθερίας, η ελληνορθόδοξη παράδοση, παραμένει ζωντανή στην ακριτική Ιερά Μητρόπολη της Καστοριάς.
Τα κόκκαλα των ηρώων, τα εικονίσματα των αγίων και η ελληνορθόδοξη παράδοση είναι, θεωρώ, βασικά στοιχεία ταυτότητας και, συνεπώς, βασικά στοιχεία προάσπισης της Εθνικής Άμυνας της Πατρίδος μας.
Γι᾽ αυτό, αξιότιμε Υπουργέ της Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας μας, και αισθανόμαστε ιδιαίτερη τιμή που σήμερα βρίσκεστε ανάμεσά μας, μαζί με τους ενδοξοτάτους Αρχηγούς των Ενόπλων Δυνάμεων, εις εκ των οποίων -θα μου επιτρέψετε την ιδιαίτερη μνημόνευση· ο Αρχηγός κ. Γεώργιος Κωστίδης- τυγχάνει γέννημα και θρέμμα της Καστοριάς και το γεγονός της αναδείξεώς του στην υψηλή αυτή θέση γεμίζει εμάς και όλους τους Δυτικο-Μακεδόνες με ιδιαίτερη υπερηφάνεια και ενθουσιασμό.
Θα μου επιτρέψετε, αξιότιμε κ. Υπουργέ, εις ανάμνησιν της υψηλής τιμητικής παρουσίας σας στην Καστοριά μας κατά την εύσημη αυτή ημέρα, να σας προσφέρω μια εικόνα του Αγίου σας, του Αγίου Νικολάου, ο οποίος τιμάται ιδιαιτέρως στην Καστοριά, με πάνω από δώδεκα Ναούς μόνο στην παλιά πόλη αφιερωμένους στην μνήμη του.
«Ο των Μυρέων Πρόεδρος και των Καστοριέων Προστάτης Άγιος Νικόλαος, τω αξιοτίμω Υπουργώ Εθνικής Αμύνης κυρίω Νικολάω Δένδια, είη βοηθός και αντιλήπτωρ. Ο Καστορίας Καλλίνικος. Καστοριά 11.11.2024»
Επίσης σε σας, κ. Υπουργέ, και στους ενδοξοτάτους Αρχηγούς μας, θα μου επιτρέψετε να χαρίσω από μια εικόνα του Αγίου Μηνά αγιογραφημένη σε πέτρα.
Ως ευ παρέστητε, κ. Υπουργέ»
Ακολούθως εκφωνήθηκε ο πανηγυρικός λόγος από τον εκπαιδευτικό κ. Κωνσταντίνο Αντωνίου.
Στην συνέχεια οι Αρχιερείς και οι Άρχοντες, κατευθύνθηκαν στην Πλατεία του θρυλικού Μητροπολίτου Καστορίας Γερμανού Καραβαγγέλη, όπου ενώπιον του ανδριάντα του τελέσθηκε η Επιμνημόσυνη Δέηση, ακολούθησε η κατάθεση στεφάνων και ο εορταστικός χαιρετισμός του Υπουργού Εθνικής Αμύνης.
Τέλος πραγματοποιήθηκε η μεγάλη μαθητική και στρατιωτική παρέλαση.
Διαβάστε την ομιλία του Μητροπολίτη Καστορίας:
«Εορτάζουμε την ελευθερία της Καστοριάς μετά από πέντε αιώνες σκλαβιάς.
Μια ελευθερία που ετοίμασαν οι Μακεδονομάχοι, μεταξύ των οποίων ο θρυλικός Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης και ο ήρωας Παύλος Μελάς, και χάρισε ο ένδοξος Ελληνικός Στρατός κατά τους Α´ Βαλκανικούς Πολέμους.
Μια ελευθερία που έλαμψε τελικά για την Καστοριά μας την ημέρα του Αγίου Μηνά, σαν σήμερα, το έτος 1912.
Τόσο η ιερή εικόνα του Αγίου Μηνά, όσο και τα κόκκαλα των δύο θρυλικών ηρώων, από τα οποία είναι βγαλμένη η ελευθερία της Μακεδονίας μας, βρίσκονται εδώ, στην Καστοριά.
Κυρίως, όμως, βρίσκεται εδώ και παραμένει ζωντανή, στην ακριτική Καστοριά, η ελληνορθόδοξη παράδοση, που κράτησε άσβεστη την φλόγα της ελευθερίας.
Τα κόκκαλα των ηρώων, τα εικονίσματα των αγίων και η ελληνορθόδοξη παράδοση είναι βασικά στοιχεία ταυτότητας και, συνεπώς, βασικά στοιχεία προάσπισης της Εθνικής Άμυνας της Πατρίδος μας.
Γι᾽ αυτό και ευχαριστούμε τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης και τους Γενναίους Αρχηγούς των Όπλων της Πατρίδος μας, που ήρθαν σήμερα στην Καστοριά, για να εορτάσουν μαζί με τον λαό της τα Ελευθέριά της.
Πάντα ελεύθεροι, στο σώμα και την ψυχή!»