του Καθηγητή Χρήστου Οικονόμου*
Εν όψει της Μεγάλης Εβδομάδας, δυο πικραμένοι, μια Καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης και μάλιστα τ. Αντιπρύτανης του ΑΠΘ, η κυρία Δέσπω Λιάλιου, και ο δημοσιογράφος Θεόδωρος Καλμούκος, του Εθνικού Κήρυκα, έκριναν σκόπιμο την 1η Απριλίου 2023, σαν πρωταπριλιάτικο ψέμα, να βάλουν στο στόχαστρο ένα νέο χαρισματικό άνδρα, τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο, και να τον χαρακτηρίσουν ως ακατάρτιστο, αγράμματο και να τον ευτελίσουν και να τον εκμηδενίσουν, ως έναν αστοιχείωτο επιστήμονα και έναν αποτυχημένο Αρχιεπίσκοπο.
Με τον τρόπο αυτό εκθέτουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ειδικά τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, ότι είχε στους κόλπους του και ανεχόταν, επί δεκαεπτά (17) ολόκληρα χρόνια, ένα ακατάλληλο πρόσωπο και ανεπίδεκτο μαθήσεως, ως στενότερό του συνεργάτη.
Συνεπώς αυτό ήταν, το ό,τι καλύτερο είχε στην Κωνσταντινούπολη, να το μεταφέρει στη μεγάλη ομογένεια της Αμερικής, ενθρονίζοντάς τον, μάλιστα, με τιμές και δόξες, ως το καλύτερο πρόσωπο που διέθετε το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο. Έτσι, με όσα καταθέτουν, ευτελίζουν πρώτα τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη, τον οποίο διαπομπεύουν, ως έναν άνθρωπο ανίκανο να διακρίνει και επιλέξει συνεργάτες, και χωρίς δυνατότητες, να τοποθετήσει το κατάλληλο πρόσωπο στην κατάλληλη θέση.
Ο γράφων, ως Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, με δυο θητείες Πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας και τ. Κοσμήτορας, σέβομαι και στηρίζω τον Οικουμενικό Πατριάρχη του Γένους, κ.κ. Βαρθολομαίο, εκτιμώντας τον, ως εκφραστή της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, ανεξαρτήτως ανθρωπίνων λαθών και σφαλμάτων.
Την κυρία Λιάλιου, την γνωρίζω, γιατί επί πολλά χρόνια συνυπηρετήσαμε και συνεργαστήκαμε αρμονικά, όποτε συμπεριφερόταν με συνέπεια και ευπρέπεια, και διαφωνούσα μαζί της δυναμικά, όποτε είχε αυταρχική και ακραία συμπεριφορά, για να επιβάλλει, όποτε ήθελε, τις δικές της επιλογές σε διάφορα διοικητικά θέματα του Τμήματος, αλλά και του Πανεπιστημίου γενικότερα.
Αρχικά υπηρέτησα πέντε χρόνια στη βαθμίδα του Λέκτορα και έξι μήνες στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή, στο τμήμα Θεολογίας, και κατόπιν ομόφωνης απόφασης του Τμήματος Ποιμαντικής, εκλέχθηκα και πήγα από το Θεολογικό στο Ποιμαντικό, στη βαθμίδα του Τακτικού Καθηγητή, καταλαμβάνοντας τη θέση, που προκηρύχθηκε, του αειμνήστου Στέργιου Σάκκου.
Η κυρία Λιάλιου, όντας σε κατώτερη βαθμίδα, συνεργαστήκαμε αρμονικά, για την πιο συστηματική οργάνωση του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, και ασφαλώς τη στήριξα σε όλες τις εξελίξεις της, και το Τμήμα, με δική μου πρωτοβουλία, αποφάσισε ομόφωνα να την στηρίξουμε στην εκλογή της, στη θέση της Αντιπρυτάνεως.
Αμέσως, μετά την εκλογή της σε Αντιπρύτανη, είχαμε την εκλογή του Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής, όπου πρότεινε εκείνη, για να δείξει τη δύναμή της, τον Αναπληρωτή Καθηγητή Κωνσταντίνο Χρήστου, ενώ εγώ, διαφωνώντας μαζί της, πρότεινα τον Καθηγητή Μιχαήλ Τρίτο, ο οποίος και εκλέχθηκε νέος Κοσμήτορας. Αν προκληθώ από τους δυο συκοφάντες του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου, θα επανέλθω, και έχω πολύ περισσότερα να προσθέσω.
Με εκπλήσσει το εισαγωγικό σημείωμα της συνέντευξης του Εθνικού Κήρυκα, με το οποίο αρχίζει ο κύριος Θεόδωρος Καλμούκος. Είναι ιδιαίτερα προκλητικό και με υστερόβουλη προοπτική, υπό την οποία καταγράφονται οι συκοφαντίες και οι δυσφημήσεις εναντίον του Αρχιεπισκόπου Αμερικής. Οι ερωτήσεις τίθενται υποβολιμαία από τον κύριο Καλμούκο, ώστε να απαντά η κυρία Λιάλιου, ως το δήθεν θύμα, το οποίο παρουσιάζει ο Δημοσιογράφος.
Σημειώνει χαρακτηριστικά ο κύριος Καλμούκος: «Η Καθηγήτρια Δέσπω Λιάλιου …. Ήταν η Καθηγήτρια του Ελπιδοφόρου Λαμπρυνιάδη, σημερινού Αρχιεπισκόπου Αμερικής. Σ’ αυτήν οφείλει την ακαδημαϊκή του ανέλιξη, αλλά και γενικότερα. Όπως φαίνεται η Καθηγήτρια Λιάλιου δεν τον ήξερε. Τώρα που τον έμαθε άρχισε το μίλημα. Κι αυτό το σημερινό είναι το πρώτο».
Με απλά λόγια ο κύριος Καλμούκος τονίζει, ότι τώρα που βρήκε τη Λιάλιου, παλιά Καθηγήτρια του Ελπιδοφόρου, και έχει την αφελή διάθεση, για συκοφάντηση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής, γιατί δεν την κάλεσε για να καθίσει δίπλα από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, στην ενθρόνισή του στην Αμερική, ας βγάλουμε το μίσος, την έχθρα και την αντιπαλότητά μας στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο.
Δεν πρόκειται να αναπαραγάγω στην παρούσα παρέμβασή μου, τα όσα κακοήθη, διαστρεβλωμένα και συκοφαντικά κατατέθηκαν, στον διάλογο Καλμούκου και Λιάλου. Ούτε, βεβαίως, έχω ανάγκη ή χρειάζομαι τον Άγιο Αμερικής, σε κανένα τομέα της ζωής μου. Θα είχα ανάγκη, μόνο την Αμερική, αν ήθελε να απελευθερώσει τη σκλαβωμένη πατρίδα μου, την μαρτυρική Κύπρο, από τους τούρκους εισβολείς και τον τόπο, που γεννήθηκα, τον Άγιο Επίκτητο Κυρηνείας. Η παρούσα παρέμβασή μου πηγάζει και μου επιβάλλεται από τη θεολογική μου συνείδηση, που θέλει να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια για πρόσωπα και πράγματα, τα οποία γνωρίζω.
Θέλω να πω, ότι γνωρίζω τον Άγιο Αμερικής προσωπικά και συνέβαλα ουσιαστικά στην εκλογή του στο Τμήμα μας. Όπως ακριβώς και η κυρία Λιάλιου. Ήταν, τότε, ένα παιδί, που, όπως υποστηρίζει και η κυρία Λιάλιου, ήταν άριστος φοιτητής:
«Ο Λαμπρυνιάδης, ως προπτυχιακός φοιτητής, παρά το ότι έκανε αυτήν την σκληρή νυχτερινή εργασία, για το επίπεδο παροχής εκπαίδευσης του Τμήματος και της Θεολογικής Σχολής, ήταν άριστος φοιτητής, αριστούχος με το σπαθί του στο πτυχίο του».
Παράλληλα, πάλι, κατά την Λιάλιου, είναι από μια ταλαιπωρημένη οικογένεια της Κωνσταντινούπολης, που πάλεψε μόνος του να διεκδικήσει, ό,τι πέτυχε στη ζωή του, με τον αγώνα του, την επιστημοσύνη του, τις σπουδές του στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ειδικά στη Βόνη, γιατί γνώριζε Γερμανικά. Παράλληλα, κατόρθωσε με αξιοπρέπεια να φοιτήσει παρά τους πόδας του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, στο Φανάρι, και ακολούθως να τιμηθεί με τη μεγάλη διάκριση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής.
Στη συνέχεια, ο δημοσιογράφος Θ. Καλμούκος, με εμπάθεια, ερωτά τη Δ. Λιάλιου: «Τι συνέβη με τη συγγραφή της διατριβής του, αλλά και των βιβλίων του; Ποιοι άλλοι συνέβαλαν στο γράψιμό τους;». Αυτή η ερώτηση δεν αποτελεί απλά μομφή κατά του Καθηγητή και Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου Λαμπρυνιάδη, αλλά και συκοφαντική δυσφήμηση, εναντίον ενός Καθηγητή Πανεπιστημίου, του οποίου αμφισβητεί τη συγγραφή από τον ίδιο, τόσο της διδακτορικής του Διατριβής, όσο και των άλλων συγγραμμάτων του.
Όταν προκηρύχθηκε η θέση της Δογματικής στο Τμήμα Ποιμαντικής, τόσο στην εισηγητική έκθεση όσο και κατά την κρίση του Ελπιδοφόρου, ως υποψηφίου Καθηγητή, τόσο εγώ προσωπικά, όπως και η ίδια η Λιάλιου, κάναμε δικαίως ύμνους, για το συγγραφικό του έργο και την προσωπικότητά του, όσο και το σύνολο των Καθηγητών του Τμήματος, που οδήγησε στην εκλογή του.
Τότε, ήταν επιστημονικό φαινόμενο ο Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης, και τώρα που δεν «συμμορφώθηκε», στην προσπάθεια της Λιάλιου, να της φέρεται με υποταγή, έγινε ο άχρηστος, αχάριστος και μηδαμινός Ελπιδοφόρος;
Όπως δείχνει σαφώς, η συγκεκριμένη συνέντευξη είχε σκοπό να εξευτελίσει, και από πλευράς Θεοδώρου Καλμούκου και από πλευράς Δέσπως Λιάλιου, έναν καταξιωμένο επιστήμονα και Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, όπως είναι ο Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης.
Θέλω να υπογραμμίσω σ’ αυτή την παρέμβασή μου, ότι και τα «τέσσερα ή πέντε άτομα», που αναφέρει η Λιάλιου, ως φίλους του Ελπιδοφόρου, συνεργάτες του Καθηγητές του Τμήματός μας, είναι πρόσωπα αξιόλογα με επιστημονικό κύρος και αξία. Καιρός λοιπόν να συνέλθουν και ο κύριος Θ. Καλμούκος και η κυρία Δ. Λιάλιου και να πάψουν, αναληθώς και σκόπιμα, να συκοφαντούν και να διασύρουν τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο Λαμπρυνιάδη.
Να συνειδητοποιήσουν, ότι έχει υψηλή αποστολή και ανάγκη στήριξης όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών σε ολόκληρη την Οικουμένη, πολύ δε περισσότερο των Ελλήνων και ομογενών της Αμερικής, προκειμένου να επιτύχει στη δύσκολη αποστολή του, με όποια λάθη και παραλείψεις, που, ως άνθρωπος μπορεί να κάνει.
Ο κύριος Θ. Καλμούκος και η κυρία Δ. Λιάλιου να αλλάξουν πρέπει συμπεριφορά και να σταματήσουν τον ευτελισμό και κατασυκοφάντηση ενός εκκλησιαστικού άνδρα και να ασκούν καλόπιστη κριτική με συγκεκριμένα στοιχεία, που θα συμβάλλουν στη βελτίωση των θεσμών και των διακόνων τους. Ασφαλώς, ο ελεύθερος διάλογος και η ελευθερία του λόγου αποτελούν την πεμπτουσία της δημοκρατίας, όταν συνοδεύονται από σαφή, τεκμηριωμένα επιχειρήματα και πραγματικά γεγονότα. Εξάλλου, η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι βασική αρχή της ύπαρξης και λειτουργίας των Ανώτατων Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της Ελλάδας και Διεθνώς.
Θέλω να κλείσω την παρούσα παρέμβασή μου με την άποψη του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ίδιο δημοσιογράφο, τον Θεόδωρο Καλμούκο, για τον Εθνικό Κήρυκα της Αμερικής, με την ευκαιρία της 29ης επετείου από της ενθρονίσεώς του στον Οικουμενικό Θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως, σε ερώτηση του Δημοσιογράφου:
«Πώς θα χαρακτηρίζατε την πορεία του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου μέχρι σήμερα;». Απάντησε: “Δυναμική και Θετική”. Ο Θεός μας εφώτισε και εκλέξαμε για την μεγάλη αυτή επαρχία του Θρόνου έναν άξιο, ευφυή, εργατικό, αποφασιστικό και τολμηρό Αρχιεπίσκοπο, με πιστότητα και αφοσίωση στην Μητέρα Εκκλησία. Ασφαλώς υπήρχαν και άλλοι άξιοι Ιεράρχες για να καταλάβουν τη θέση αυτή, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος ήταν ο καταλληλότερος υπό τις παρούσες συνθήκες. Όπως θα λέγατε εκεί, «The right man in the right place!». Ο κατάλληλος άνθρωπο στην κατάλληλη θέση.
*Ο Καθηγητής Χρήστος Οικονόμου είναι τ. Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής και Πρόεδρος Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ, Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας.