Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτη
Η ψυχή πρέπει να διατηρείται σε νοερή μοναξιά και ησυχία, για να φέρει ο Θεός την δική του ειρήνη μέσα της.
Επειδή ο Θεός των θεών και Κύριος των κυρίων έκανε την ψυχή σου για κατοικία και δικό Του ναό, πρέπει να την τιμάς τόσο πολύ, ώστε να μην την αφήσης να ταπεινωθή και να κλίνη σε άλλο πράγμα· οι επιθυμίες σου και οι ελπίδες σου ας είναι πάντοτε στον ερχομό του Θεού, ο οποίος αν δεν βρη την ψυχή μόνη της, δεν θα έλθη να την επισκεφθή. Αυτός την θέλει χωρίς λογισμούς, όσο μπορεί: μόνην εντελώς από επιθυμίες και πολύ περισότερο μόνη της από την θέλησί της.
Γι’ αυτό δεν πρέπει εσύ μόνος σου και χωρίς διάκρισι να σκληραγωγήσαι, ούτε να ψάχνης αφορμές γα να πάσχης για την αγάπη του Θεού, με μόνη την γνώμη της δικής σου θελήσεως, αλλά με την συμβουλή του Πνευματικού σου πατρός που σε κυβερνά ως τοποτηρητής του Θεού, ώστε διά μέσου αυτού ο Θεός διατάσση και ενεργή στη θέλησί σου εκείνο που αυτός θέλει.
Μην κάνης ποτέ εκείνο που θέλεις. Αλλά ας κάνη ο Θεός εκείνο που θέλει σε σένα. Η θέλησίς σου ας είναι πάντοτε ελεύθερη από τον εαυτό σου, δηλαδή, εσύ να μην θέλης ποτέ κανένα πράγμα, και όταν θελήσης τίποτε, ας είναι τέτοιου είδους, ώστε κι αν δεν γίνη εκείνο που θέλεις, ιδιαίτερα το αντίθετο, να μη λυπάσαι, αλλά ας μένη το πνεύμα σου τόσο ήσυχο, σαν να μην θέλησες τίποτε.
Αυτή είναι η αληθινή ελευθερία της καρδιάς και μοναξιά, το να μη δεσμεύεται δηλαδή με τον νού η με την θέλησί της σε κανένα πράγμα. Λοιπόν αν δώσης στον Θεό την ψυχή σου τόσο λυμένη, ελεύθερη και μοναχή, θα ιδής θαύματα που αυτός θα ενεργήση σ’ αυτήν, εξαιρετικά όμως και ιδιαίτερα την θεική ειρήνη, που είναι το δώρο εκείνο, που μπορεί να γίνη αιτία να χωρέση όλα τα άλλα του χαρίσματα, όπως είπε ο μέγας της Θεσσαλονίκης Γρηγόριος : Ω θαυμαστή μοναξιά και απόκρυφο ταμείο του Υψίστου!
Μέσα στο οποίο μόνον αυτός θέλει να ακούγεται και όχι αλλού και εκεί να ομιλή στην καρδιά της ψυχής σου. Ω ερημιά και ησυχία που έγινε παράδεισος! Επειδή μόνον σ’ αυτήν δίνει άδεια ο Θεός να τον βλέπουν η να του ομιλούν. «Παρελθών όψομαι τι το όραμα το μέγα τούτο», έλεγε ο Μωυσής, όταν βρισκόταν στην αισθητή και νοητή έρημο του Σινά (Έξοδ. 3,3).
Αλλά εάν και συ θέλης να φθάσης σ’ αυτό, μπες στην γη αυτή ανυπόδητος, γιατί είναι αγία. Απογύμνωσε πρώτα τα πόδια σου, δηλαδή τις διαθέσεις της ψυχής σου, και ας μείνουν γυμνές και ελεύθερες από κάθε γήινο πράγμα.
Μη βαστάσης, ούτε σακκούλι, ούτε ράβδο σ’ αυτή την οδό, όπως παρήγγειλε ο Κύριος στους μαθητές του (Λουκ. 10,4), διότι εσύ δεν πρέπει να θέλης κανένα πράγμα του κόσμου αυτού, σαν αυτά που ζητούν οι άλλοι. Ούτε να ασπασθής κανένα πρόσωπο στην οδό αυτή, όπως παρήγγειλε ο Ελισσαίος στο παιδάριό του (Βασιλ. 4,29) και έλεγε ο Κύριος στους μαθητές του (Λουκ. 10,4), έχοντας όλο σου τον λογισμό και την διάθεσι και την αγάπη μόνο στον Θεό και όχι στα κτίσματα: «άφησε τους νεκρούς να θάψουν τους δικούς τους νεκρούς» (Ματθ. 8,22). Εσύ προχώρα μόνος σου στην χώρα των ζωντανών, και ας μην έχη μερίδιο ο θάνατος με σένα (μέρος μετά σου ο θάνατος)
