Το βράδυ της Παρασκευής της Α’ Εβδομάδας των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, στις 7 Μαρτίου 2025 (22 Φεβρουαρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο), τελέστηκε η Ακολουθία της Α’ Στάσης των Χαιρετισμών προς την Υπεραγία Θεοτόκο στο Καθολικό του Πανίερου Ναού της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα.
Στο πλαίσιο της Ακολουθίας του Μικρού Αποδείπνου, ψάλθηκε ο κανόνας «Ανοίξω το στόμα μου», ενώ η Α’ Στάση των Χαιρετισμών αναγνώστηκε από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλο, ο οποίος προεξήρχε της Ιεράς Ακολουθίας.
Τους ύμνους έψαλε ο Πρωτοψάλτης και Διάκονος π. Ευστάθιος Τσουμάνος, ενώ στην Ιερή Ακολουθία συμμετείχε με ευλάβεια πλήθος πιστών, μοναχών, μοναζουσών και λαϊκών. Παρόντες στην Ακολουθία ήταν ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Δημήτριος Αγγελοσόπουλος και μέλη του Ελληνικού Γενικού Προξενείου.
Κατά τη διάρκεια της Ακολουθίας, ο Πατριάρχης κήρυξε τον θείο λόγο προς τους πιστούς.
«Άγγελος πρωτοστάτης, ουρανόθεν επέμφθη, ειπείν τη Θεοτόκω το Χαίρε· (γ’) και συν τη ασωμάτω φωνή, σωματούμενόν σε θεωρών Κύριε, εξίστατο και ίστατο, κραυγάζων προς αυτήν τοιαύτα. Χαίρε, κλίμαξ επουράνιε, δι ‘ ης κατέβη ο Θεός· χαίρε, γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν»,
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί,
Η Αγία του Χριστού Καθολική και Αποστολική Εκκλησία μας καλεί σήμερον ίνα φαιδρώς εισδεχθώμεν και διέλθωμεν το στάδιον της αμώμου Νηστείας . της Αγίας δηλονότι και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Τα σεπτά πάθη και η Ανάστασις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού απετέλεσαν τον λόγον της θεσπίσεως των νηστειών και δη της προ του Πάσχα νηστείας.
Τον θεσμόν της νηστείας υπέδειξεν ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός, νηστεύσας επί τεσσαράκοντα ημέρας μετά προσευχής ως μέσον προς καταπολέμησιν του διαβόλου. «Και είπεν αυτοίς· τούτο το γένος εν ουδενί δύναται εξελθείν ει μη εν προσευχή και νηστεία. (Μαρκ 9,29). Επίσης ο ίδιος ο Χριστός κατά τον αποχωρισμόν Του εκ του κόσμου τούτου είπεν εις τους μαθητάς του Ιωάννου του Προδρόμου, «ελεύσονται δε ημέραι όταν απαρθή απ’ αυτών ο νυμφίος, και τότε νηστεύσουσιν», (Ματθ. 9,15).
Την βαθυτέραν δε σημασίαν της νηστείας κηρύτττει ο θείος Παύλος λέγων: «η γαρ σαρξ επιθυμεί κατά του πνεύματος, το δε πνεύμα κατά της σαρκός· ταύτα δε αντίκειται αλλήλοις, ίνα μη α αν θέλητε ταύτα ποιήτε», (Γαλ. 5,17).
Ερμηνεύων τους Παυλείους τούτους λόγους ο Ζυγαβηνός λέγει: «σάρκα μεν ο Απόστολος λέγει νυν τον σαρκικόν λογισμόν… τον περί τα σαρκικά και υλικά καταγινόμενον και συγκατασπώντα (=συμπαρασύροντα) την ψυχήν, πνεύμα δε τον πνευματικόν λογισμόν, τον περί τα πνευματικά και υψηλά και θεία ασχολούμενον. Οίτινες δύο λογισμοί επιθυμούσι κατά αλλήλων ήγουν (δηλαδή) μάχονται, ο μεν τω σώματι και την ψυχήν συγκατασπών, ο δε τη ψυχή και το σώμα συνέλκων (=τραβάει συγχρόνως).
Επισημαίνων την μεγάλην αρετήν της νηστείας ο Μέγας Βασίλειος λέγει ότι η νηστεία είναι η ομοίωσις των αγγέλων, η σύνοικος των δικαίων, η εγκράτεια του βίου και η πνευματική τροφή διά της οποίας ο εσωτερικός μας άνθρωπος γίνεται τέλειος. «Νηστεία η των αγγέλων ομοίωσις, η των δικαίων ομόσκηνος, ο του βίου σωφρονισμός… η πνευματική τροφή, καθ’ ην ο έσω ημών άνθρωπος τελειούται.
Αξιοσημείωτον ότι η «ομοίωσις των αγγέλων» και η «τελείωσις των έσω ημών ανθρώπου» δεν είναι άλλο τι από την θέωσιν, την σωτηρίαν του ανθρώπου, η οποία ενεγκαινιάσθη διά του μυστηρίου της θείας Οικονομίας, τουτέστιν της των αγνών αιμάτων της Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, ενσαρκώσεως και ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.
Ιδού λοιπόν διά τι ο υμνωδός της Εκκλησίας αναφωνεί λέγων: «Χαίρε, κλίμαξ επουράνιε, δ ‘ ης κατέβη ο Θεός· χαίρε, γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν». Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ακολουθών τον έγκριτον πατέρα της Εκκλησίας Κύριλλον Αλεξανδρείας λέγει: «δικαίως και αληθώς Θεοτόκον την αγίαν Μαρίαν ονομάζομεν. Τούτο γαρ το όνομα άπαν το μυστήριον της οικονομίας συνίστησι, ει γαρ Θεοτόκος η γεννήσασα, πάντως Θεός ο εξ αυτής γεννηθείς, πάντως δε και άνθρωπος».
Με άλλα λόγια, αγαπητοί μου αδελφοί, η υπερευλογημένη Μαρία διά της ταπεινότητος και ιδιαιτέρως της υπακοής αυτής εις την υπό του αγγέλου Γαβριήλ διαμηνυθείσαν θείαν κλήσιν, ανεδείχθη συνεργός εις το μυστήριον της θείας οικονομίας τουτέστιν εις το σωτηριώδες έργον του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ως αναφωνεί ο υμνωδός λέγων: «Σε Μητροπάρθενε αγνή, μακαριούμεν γενεαί γενεών, ότι γέγονας, ιλαστήριον Κόσμου, τον Σωτήρα και Δημιουργόν, αρρήτως κυήσασα».
Όντως η Θεοτόκος Μαρία εγένετο ιλαστήριον κόσμου, τουτέστιν συμμέτοχος εις τον εξιλασμόν, τον εξευμενισμόν υπέρ των του κόσμου αμαρτιών. Και τούτο διότι η Παρθένος Μαρία εγένετο κατά την σάρκα Μητέρα του Ιησού Χριστού, τον οποίον ο Θεός προ πάντων των αιώνων ώρισε να γίνη μέσον εξιλασμού και συμφιλιώσεως των ανθρώπων μετά του Θεού διά μέσου της πίστεως κατά τον σοφόν Παύλον: «Ον προέθετο ο Θεός [τον Ιησούν Χριστόν] ιλαστήριον διά της πίστεως εν τω Αυτού αίματι», (Ρωμ. 3,25).
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός υμνολογικώς καλεί την Θεοτόκον: «η ζώσα και άφθονος πηγή», των θείων εννοείται χαρισμάτων και ευλογιών. Εάν τούτο, όπως είπεν ο Κύριος, ισχύει διά κάθε πιστόν, ο οποίος δέχεται την χάριν του Αγίου Πνεύματος γίνεται μέσα του «πηγή ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον», (Ιωάν. 4,14).
Πόσον ασυγκρίτως περισσότερον ισχύει διά το πρόσωπον της Θεοτόκου, η οποία εγένετο δοχείον του Αγίου Πνεύματος κατά τον Ευαγγελισμόν αυτής υπό του αγγέλου ειπόντος αυτή: «Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσοι σοι», (Λουκ. 1,35).
Σήμερον η αγία ημών Εκκλησία και κατά την διάρκειαν της μεγάλης νηστείας προ του Πάσχα, αφ’ ενός μεν τιμά και γεραίρει την Θεοτόκον, η οποία είναι η «παγκόσμιος δόξα και «η τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ», αφ’ ετέρου δε επικαλείται τας πρεσβείας αυτής, διότι μετέχει της θείας δόξης του Υιού και Θεού αυτής και μεσιτεύει διά πάντας τους παρακαλούντας αυτήν.
Διό και ημείς μετά του υμνωδού είπωμεν: «Σε την του Θεού Μητέρα και Παρθένον αγνήν, και των Χερουβίμ αγιωτέραν, εν φωναίς ασμάτων μεγαλύνομεν, ότι ψυχή και σώματι, Θεοτόκον ομολογούμεν, ως κυρίως γεννήσασαν, Θεόν σεσαρκωμένον· πρέσβευε Πάναγνε, υπέρ των ψυχών ημών». και υπέρ του αξιωθήναι ημάς, ίνα διάγωμεν το στάδιον της αγίας Νηστείας εν μετανοία, εξομολογήσει και σωφροσύνη, πρέσβευε, Πάναγνε Θεοτόκε, ίνα αξιωθώμεν εορτάσαι την λαμπροφόρον του Θεού και Σωτήρος ημών Χριστού Ανάστασιν εν ειρήνη και παύση του πυρός εν τη δοκιμαζομένη Γη, ένθα έστησαν οι πανάχραντοι πόδες του Υιού και Θεού και Σωτήρος πάντων ημών. Αμήν. Ευλογημένη νηστεία και καλόν Πάσχα. Αμήν. Έτη πολλά».
