Το Μοναστήρι του Αγίου Μηνά στο Κοκκινολιθάρι, το “Μετέωρο της Ηπείρου”, είναι θρησκευτικό τοπόσημο για τη Θεσπρωτία.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκδηλώνουν ξένοι ερευνητές για τη μονή του Αγίου Μηνά πάνω σε απότομο βράχο στο Κοκκινολιθάρι Θεσπρωτίας! Μάλιστα κάποιοι από αυτούς φωτογράφησαν το σημείο και το αποκαλούν, μαζί με τα Μετέωρα, ως μοναδικό φαινόμενο.
Η ιστορία του Μοναστηριού χάνεται στα βάθη των αιώνων και καλύπτεται με ένα μεγάλο πλήθος θρύλων και παραδόσεων, που διατηρήθηκαν από γενιά σε γενιά ως τις μέρες μας.
Λέγεται, ότι η αρχική του ονομασία ήταν Εικονολιθάρι, επειδή κάποτε – άδηλο πότε – βρέθηκε η εικόνα του Αγίου Μηνά επάνω στον βράχο και κατόπιν κτίστηκε ο Ναός στο όνομα του Αγίου.
Άλλη εκδοχή λέει ότι ο βράχος όπου βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Μηνά βρισκόταν κάπου ψηλότερα. Κάποτε κύλισε από την αρχική του θέση και στάθηκε στο μέρος που είναι τώρα, με τα κτίσματα επάνω του, χωρίς να πάθει τίποτε.
Παραλλαγή της αναφέρει, ότι όλος ο τόπος γύρω από τον Άγιο Μηνά, βούλιαξε κάποτε και έμεινε μόνο ο βράχος να ορθώνεται, με το Ναό στην κορυφή του.
Τα ιστορικά στοιχεία που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα, μας πληροφορούν ότι ο Άγιος Μηνάς ήταν ένα από τα παλαιότερα Μετόχια, δηλαδή ανήκε στην δικαιοδοσία της, της Μονής Γηρομερίου, τουλάχιστον από το 1667, όπως αποδεικνύεται από πατριαρχικό σιγίλιο.
π. Ηλίας Μάκος
