Την Δευτέρα, 28 Οκτωβρίου 2024, τελέστηκε Δοξολογία στο Καθολικό του Πανίερου Ναού της Αναστάσεως, ως ευχαριστία προς τον Θεό για τη βοήθειά Του στην απελευθέρωση του έθνους μας από τη Γερμανική και Ιταλική Κατοχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ως φόρος τιμής στους ήρωες αγωνιστές του έθνους μας, καθώς και ικεσία για την ανάπαυση των ψυχών τους και όλων των θυμάτων αυτής της δοκιμασίας.
Της Δοξολογίας προεξήρχε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος, με τη συμμετοχή Αγιοταφιτών Αρχιερέων, Ιερομονάχων και διακόνων, σε προσευχητική συμμετοχή μοναχών και μελών της Ελληνικής Παροικίας.
Την Δοξολογία τίμησε ιδιαίτερα με την παρουσία του ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στα Ιεροσόλυμα κ. Δημήτριος Αγγελοσόπουλος με το προσωπικό του Ελληνικού Γενικού Προξενείου.
Μετά την Δοξολογία, στην αίθουσα του Πατριαρχείου, ο Πατριάρχης απηύθυνε λόγο με την εξής προσφώνηση:
“Εκλαμπρότατε Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδος κ. Δημήτριε Αγγελοσόπουλε,
Σεβαστοί Άγιοι Πατέρες και Αδελφοί,
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Η σημερινή επέτειος του “Όχι” της 28ης Οκτωβρίου 1940 αποτελεί ορόσημο όχι μόνο για την ιστορία του Ελληνικού Έθνους αλλά και όλων των εθνών που εμπλέκονται στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι λαοί θαύμασαν τον ηρωισμό των Ελλήνων κατά των ισχυρών εξοπλισμένων στρατιωτικών δυνάμεων του Ναζισμού και του Φασισμού.
Η 28η Οκτωβρίου 1940 δεν ήταν μία απλή πολεμική σύρραξη. Ήταν ένας τιτάνιος αγώνας και μία υπεράνθρωπη αντίσταση των Ελλήνων κατά των αδίστακτων επιβουλών της ελευθερίας τους. Ήταν αγώνας αυτοθυσίας για την υπεράσπιση της εθνικής εδαφικής ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας και των ηθικών αξιών τους, οι οποίες έχουν τη γενεσιουργό τους αιτία στην πίστη στον Χριστό.
Για τούτο, η ημετέρα Μετριότητα, συνοδευομένη υπό των σεβαστών μελών της Αγιοταφιτικής μας Αδελφότητας, κατήλθαμε στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως, όπου αναπέμψαμε ευχαριστήριον δοξολογίαν στον Άγιο Τριαδικό Θεό.
Προσθέτως, δεηθήκαμε υπέρ αιωνίας μνήμης και μακαρίας αναπαύσεως των ψυχών των εν τοις ιεροίς ημών αγώνι υπέρ πίστεως και Πατρίδος αγωνισαμένων και ενδόξως πεσόντων Πατέρων και αδελφών μας.
Η εποποιία του 1940 παραμένει ανεξίτηλη στη σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας, διότι κατέδειξε, αφενός, το υπερβάλλον μέγεθος της δυνάμεως της πίστεως στον Θεό της Δικαιοσύνης και, αφετέρου, την ύβριν του ανθρώπου που ομοιώθηκε με τα κτήνη.
Λέγουμε δε τούτο, διότι η ύβρις του Ναζισμού και του Φασισμού κατά των θείων ακαταλύτων αξιών, αλλά και κατά του ανθρωπίνου προσώπου, επανεμφανίζεται από τις αρχές και τις εξουσίες του παρόντος αιώνος.
Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι η σημαντική φωνή, διά της οποίας διετρανώθηκε όχι μόνο στην ελληνική επικράτεια αλλά και στον απανταχού ελληνισμό το Ελληνικό Χριστιανικό φρόνημα, το οποίο προβάλλει σήμερα η εορτή αυτή.
Αξιοσημείωτη είναι και η συμβολή της Εκκλησίας στον ιερό αγώνα κατά των εισβολέων του βαρβαρικού άξονα, διά της ενεργούς συμμετοχής των κληρικών της, των οποίων το πατριωτικό κήρυγμα ενίσχυε το αγωνιστικό φρόνημα των Ελλήνων πολεμιστών.
Το σημερινό γεγονός της επετείου του ένδοξου έπους του 1940 εορτάζεται σε καιρό, κατά τον οποίο δοκιμάζεται η περιοχή μας υπό πολεμικών και βίαιων συρράξεων.
Δεόμεθα όπως “Αυτός ο Κύριος της ειρήνης δώσει ημίν την ειρήνη διά παντός και εν παντί τρόπῳ”.
Αι ψυχαί των μαρτύρων αδελφών και Πατέρων μας, καλοῦν ημάς εις επαγρύπνησιν και διαφύλαξιν της ιεράς παρακαταθήκης της Ελληνόρθου πίστεως και ιεράς παραδόσεως.
Κατακλείοντες αναβοήσωμεν:
Ζήτω το “Όχι” της 28ης Οκτωβρίου 1940!
Ζήτω το ευσεβές γένος των Ρωμαίων Ορθοδόξων!
Ζήτω η Ελλάδα!
Ζήτω η Αγιοταφιτική μας Αδελφότητα!
Ομοίως προσεφώνησε ο κ. Γενικός Πρόξενος με την εξής προσφώνηση:
“Μακαριώτατε,
Σεβασμιώτατοι,
Σεβαστοί πατέρες και μέλη της Αγιοταφιτικής Αδελφότητος,
Αξιότιμοι συμπατριώτες και φίλοι,
Αποτελεί πολύτιμο προνόμιο η συμμετοχή μας στην τέλεση της σημερινής δοξολογίας στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως, προς τιμήν της επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940. Προς τιμήν εκείνων που αφιερώθηκαν στον πλέον ευγενή αγώνα και θυσιάστηκαν για την ελευθερία και τα ιδανικά των Ελλήνων, αλλά και για τις πανανθρώπινες αξίες που διαχρονικά έχουν συνδεθεί με τη λαμπρότητα του ονόματος της Ελλάδας.
Αυτή την ημέρα, πριν 84 χρόνια, οι φλόγες του φοβερού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ήδη κατέκαιαν την Ευρώπη, έφθασαν στο κατώφλι της Ελλάδας. Στις τρεις παρά δέκα το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ένα αυτοκίνητο με διπλωματικές πινακίδες ήλθε και σταμάτησε μπροστά σε μια κατοικία στην Κηφισιά. Το αυτοκίνητο ήταν του Πρέσβεως της Ιταλίας και η κατοικία του Πρωθυπουργού της Ελλάδας. Ξαφνιασμένος ο φρουρός χτύπησε το ηλεκτρικό κουδούνι για να ειδοποιήσει. Όλοι στο σπίτι κοιμούνταν. Τελικά, ξυπνώντας ο Πρωθυπουργός κατέβηκε στον κήπο. Αναγνωρίζοντας τον επισκέπτη του, κατάλαβε. Η Ιστορία καλούσε την Ελλάδα να μετρηθεί.
Ο Πρωθυπουργός προσεκάλεσε τον Πρέσβυ να περάσει μέσα. Κάθισαν σε ένα πολύ απλό σαλονάκι. Η σύντομη συνομιλία που ακολούθησε καταγράφεται στα απομνημονεύματα του Ιταλού Πρέσβεως. Το τελεσίγραφο που επέδιδε απαιτούσε να επιτραπεί σε ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις να εισέλθουν στην Ελλάδα και να καταλάβουν διάφορα στρατηγικά σημεία. Ισοδυναμούσε με απαίτηση παραίτησης της Ελλάδας από την ανεξαρτησία της.
Η απάντηση του Πρωθυπουργού δεν άργησε να έλθει. Όπως ξέρουμε σήμερα, η απάντησή του ήταν: “Όχι”! Όχι, όχι και πάλι όχι! Αυτή ήταν η φωνή του ελληνικού λαού, αυτή ήταν η φωνή της Ιστορίας, η οποία ακούστηκε καθαρά και δυνατά. Ήταν ένα “Όχι” που αντήχησε στη συνέχεια σε όλη την Ευρώπη, ένα “Όχι” που έγινε το σήμα της Ελευθερίας και της Αντίστασης για τους λαούς που πάλευαν για την αξιοπρέπειά τους.
Σήμερα, το “Όχι” της 28ης Οκτωβρίου, όχι μόνο συμβολίζει τον αγώνα του ελληνικού λαού κατά του φασισμού και του ναζισμού, αλλά και την πίστη στις αθάνατες αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης.
Η Ελλάδα δεν ήταν μόνη. Ένα ολόκληρο έθνος αντέτεινε, με προθυμία και αποφασιστικότητα, την φωνή του στην Ιστορία, ενσαρκώνοντας τις πιο όμορφες, τις πιο ηρωικές πλευρές της ελληνικής ψυχής.
Σήμερα θυμόμαστε όλους εκείνους που αγωνίστηκαν για την ελευθερία και την ανεξαρτησία μας, αλλά και όλους τους συμμάχους μας που στάθηκαν δίπλα μας στον αγώνα. Οφείλουμε να θυμόμαστε ότι οι αξίες της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας δεν είναι μόνο ελληνικές, αλλά πανανθρώπινες αξίες.
Η ιστορική μνήμη είναι το πιο ισχυρό θεμέλιο της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Οι αξίες του σεβασμού, της ανεκτικότητας και της αλληλεγγύης είναι αυτά που οφείλουμε να διαφυλάξουμε, να τιμούμε και να μεταδώσουμε στις επόμενες γενιές.
Σήμερα επαναβεβαιώνουμε την πεποίθησή μας ότι οι αγώνες και οι θυσίες του παρελθόντος δεν θα ξεχαστούν και δεν θα μείνουν ανεκμετάλλευτοι. Η γενιά μας οφείλει να προασπίσει τα αγαθά της ελευθερίας, της ειρήνης και της δημοκρατίας, για να εξασφαλίσει ότι οι θυσίες των προγόνων μας δεν θα πάνε χαμένες.
Ας διατηρήσουμε τη μνήμη τους ζωντανή και ας διαφυλάξουμε τη ελευθερία μας και τις αξίες μας.
Χρόνια πολλά στην Ελλάδα, χρόνια πολλά σε όλους μας!”
Πηγή: Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
