Καθώς φέτος συμπληρώθηκαν εβδομήντα χρόνια από την έναρξη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959, την Πέμπτη, 2 Οκτωβρίου 2025, το Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ διοργάνωσε Εσπερίδα με θέμα «Η Εκκλησία Κύπρου στον Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959», στο Μεγάλο Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου.
Το παρών έδωσαν εκκλησιαστικοί, πολιτικοί και πολιτειακοί αξιωματούχοι, αξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας και πλήθος κόσμου.
Η εσπερίδα άρχισε με καλωσόρισμα από τον Γενικό Διευθυντή του Ιδρύματος κ. Χρίστο Κουκλιώτη, οποίος τόνισε τη συμβολή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ στον Αγώνα.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Γεώργιος , προέβαλε, καταρχάς, τον ρόλο της Εκκλησίας στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων Κυπρίων στους αιώνες της ξένης κυριαρχίας. Ακολούθως, ανέδειξε το μεγαλείο του αγώνα της ΕΟΚΑ, ως της «ψηλότερης κορυφής της εθνικής μας Ιστορίας». Σκιαγραφώντας τη συμβολή της Εκκλησίας της Κύπρου, τόνισε πως αυτή έγινε «δόρυ και εμπροσθοφυλακή, εμπνευστής και καθοδηγητής».
Παραπέμποντας σε πηγές και πορίσματα έγκριτων ερευνητών, ο Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών κ. Χρίστος Ιακώβου ανέλυσε το θέμα «Η συμβολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στη διατήρηση και αφύπνιση της εθνικής συνειδήσεως και ο ρόλος της στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του Ελληνισμού». Όπως τόνισε, ανά τους αιώνες, και καθώς οι κατακτητές, Φράγκοι, Ενετοί, Οθωμανοί και Βρετανοί, διαδέχονταν ο ένας τον άλλο, η Ορθόδοξη Εκκλησία αποτέλεσε τροφό και προστάτιδα του ποιμνίου της.
Λαμβάνοντας τον λόγο, ο ερευνητής του Κέντρου Μελετών της Ιεράς Μονής Κύκκου κ. Κωστής Κοκκινόφτας εστίασε στη συμβολή της Εκκλησίας στον Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959. Μεταξύ άλλων, τόνισε τον ρόλο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ στην προετοιμασία του Αγώνα, τη λειτουργία της Παγκύπριας Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας και των Ορθόδοξων Χριστιανικών Ενώσεων Νέων και Νεανίδων ως φυτωρίων αγωνιστών και την κομβική συνδρομή ιερών μονών, οι οποίες παρείχαν πόρους αλλά και προστασία.
Ο πρώην Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης κ. Αλέξανδρος Χριστοφόρου, ανέλυσε τον ρόλο του Χριστιανικού Κινήματος της δεκαετίας του 1940 στην πνευματική προπαρασκευή του Αγώνα της ΕΟΚΑ. Όπως εξήγησε, τα κατηχητικά σχολεία, οι οργανώσεις και οι χριστιανικές κατασκηνώσεις προετοίμασαν, μεταλαμπαδεύοντας γνώσεις και αξίες, τα μέλη τους, ώστε να γίνουν η «μαγιά της Λευτεριάς». Παράλληλα, φλογεροί κληρικοί συνδαύλισαν τον απελευθερωτικό, ενωτικό πόθο.
Τελευταίος ομιλητής, ο Δρ Δημήτρης Ταλιαδώρος, ερευνητής και Πρόεδρος της Οργάνωσης Ελλήνων Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Κύπρου αποτύπωσε τη συμβολή του Ιερού Ναού Παναγίας Φανερωμένης στον Αγώνα της ΕΟΚΑ. Όπως εξήγησε, κατά την Αγγλοκρατία η Φανερωμένη αποτέλεσε το θρησκευτικό, πνευματικό και εθνικό κέντρο του Ελληνισμού της Κύπρου, από όπου άναψε ο σπινθήρας του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα.
Πέραν των παραπάνω, όλοι οι ομιλητές τόνισαν την παραδειγματική λειτουργία του Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959 σήμερα, καθώς διάγουμε το 52ο έτος Τουρκικής Κατοχής της μισής πατρίδας καθώς και τη σημασία της διατήρησης της ιστορικής μνήμης για την εθνική μας επιβίωση.
