Μπροστά στο κατώφλι της νέας χρονιάς νοιώθουμε την ανάγκη των ευχών. Να αποκαλύψουμε, πίσω από τον αντικειμενικό χρόνο που κυλά ερήμην ημών, τον υποκειμενικό, αυτόν που φέρει τις ψυχικές μας εγγραφές, τα στίγματα των μεταξύ μας σχέσεων, τα όνειρά μας, τις προσδοκίες μας, τις αξίες μας.
Κάθε τέτοια εποχή περισσεύουν οι ευχές μας. Πηγή τους τα συναισθήματα και οι κοσμοθεωρίες. Αμήχανοι και πάλι φέτος, στο άνοιγμα του Νέου Έτους, πλημμυρισμένοι από αντιφατικές σκέψεις, αντίστοιχες με την τραγικότητα της ανθρώπινης Ιστορίας, νοιώθουμε κοινότοπη τη φράση του Σκιαθίτη της λογοτεχνίας μας «σαν νάχαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου». Χιλιάδες συνάνθρωποί μας, ανάμεσά τους νέα παιδιά, χάνουν τη ζωή τους στους πολέμους σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Μαζί με αυτά ο βουβός πόνος των νοσοκομείων, των φυλακών, των θεομηνιών, του ξενιτεμού, του κατατρεγμού και της προσφυγιάς, της φτώχειας και της ανάγκης, των προσωπικών ναυαγίων και των αποτυχημένων ανθρωπίνων σχέσεων.
Από την άλλη τα επιτεύγματά μας. Η ομορφιά της επιστήμης και της τεχνολογίας, η πρόοδος στις ιατρικές θεραπείες, η βαθύτερη κατανόηση της φύσης και του σύμπαντος, η βελτίωση κάποιων συνθηκών της ζωής, η ορθολογικότερη οργάνωση των κοινωνιών είναι αυτά που δίνουν χαρά στη ζωή μας, αίσθηση νοήματος και σκοπού.
Μέσα σε αυτήν την διελκυστίνδα των εντυπώσεων ξεχωρίζουν αναμφίβολα δύο μεγάλα θέματα. Το πρώτο, το πρόβλημα του περιβάλλοντος συνυφασμένο με την ανθρώπινη απληστία. Το δεύτερο, η πραγματικότητα της τεχνητής νοημοσύνης που μας οδηγεί σε αχαρτογράφητα νερά, πιθανόν και στη δυστοπία ενός μετα-ανθρώπου που μας τρομάζει. Μπορούμε ασφαλώς να αναμένουμε τεράστιες ευλογίες, ωστόσο οι κίνδυνοι φαντάζουν πέρα από τη φαντασία μας. Προβάλλει πάντα το αίτημα της Ηθικής.
Η Ηθική
Καλούμαστε στα αλήθεια να επανεύρουμε τις αξίες μας· αξίες που άρδευσαν τον πολιτισμό μας από την αρχαιότητα. Όταν σκοπός της Ηθικής δεν ήταν το προσωπικό όφελος, ή η τυφλή διεκδίκηση δικαιωμάτων, αλλά η αναζήτηση της αρετής, η το κατά φύσιν και κατά λόγον ζην. Εκφράσεις, μαζί με άλλες, ενδεικτικές αποδοχής πηγών νοήματος υπέρτερων του ατομισμού και του συμφέροντος, κανονιστικών του βίου.
Στο πρόσωπο του ενανθρωπήσαντος Θεού, του ταπεινού Βρέφους της Βηθλεέμ και νικητού της Ιστορίας οι αξίες αυτές έλαβαν υπόσταση. Το αίτημα της Ηθικής έγινε όρος της πληρότητας του ανθρώπου, ο αληθής άνθρωπος είναι εικόνα του Θεανθρώπου.
Ο σεβασμός των φυσικών ορίων και λειτουργιών, του ανθρώπινου σώματος, της ίδιας της ζωής, ο σεβασμός του συνανθρώπου επίσης, όλα, βιώνονται ως καρπός της σχέσης με το πρόσωπο του Χριστού. Στην προοπτική αυτής της σχέσης όλα, τα ζοφερά και τα καλά, μπορούν να αποκαλύπτουν ένα νόημα στη ζωή του καθενός. Η σχέση αυτή μας διδάσκει πως νικιέται ο θάνατος.
Εύχομαι λοιπόν η νέα χρονιά να μας βρει σε πνευματική εγρήγορση, σε κατάσταση νήψης, όπως λέμε στην πνευματική μας παράδοση. Εύχομαι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός να απαλύνει τους πόνους, να χαρίζει αγαθά και υγεία, να ευλογεί τις καλές προσπάθειες, να φωτίζει τους ηγέτες προς όφελος των λαών, να ευλογεί πλουσίως την πορεία όλων, ιδιαιτέρως να ευλογεί την πατρίδα μας. Οι ευχές μου εξ άλλου για την καλή πορεία της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος» πηγάζουν εκ βάθους καρδίας.
Μετ’ ευχών διαπύρων
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής» στις 29 Δεκεμβρίου 2024
