Κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Βαρθολομαίου στις 10 Ιουνίου 2025, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος απέδωσε φόρο τιμής στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο με την ευκαιρία της ονομαστικής του εορτής.
Η συναυλία αφιερώματος τίμησε επίσης τη μνήμη του μακαριστού Νικολάου Στελιάρου, Άρχοντος Μουσικοδιδασκάλου της του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, του οποίου η παρακαταθήκη στην Ψαλτική τέχνη συνεχίζει να εμπνέει τους πιστούς.
Κατά την ομιλία του, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος εξήρε την πολυετή πνευματική ηγεσία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου προς τους Ορθοδόξους Χριστιανούς ανά την υφήλιο, καθώς και την ευρύτερη επιρροή του πέραν των εκκλησιαστικών ορίων. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στη πρωτοποριακή περιβαλλοντική του δράση, η οποία θα τιμηθεί το ερχόμενο Φθινόπωρο με την απονομή του Βραβείου Templeton, καθώς και στον θαρραλέο του ρόλο στην απονομή Αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων.
Περιγράφοντας τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως «αληθινό ποιμένα της αληθείας και της αγάπης», ο Αρχιεπίσκοπος κάλεσε τους πιστούς να τιμήσουν τη σταθερή προσήλωσή του στην πίστη, τη δικαιοσύνη και την προστασία πάσης της δημιουργίας του Θεού. Το μουσικό πρόγραμμα της βραδιάς, με ύμνους Βυζαντινής παραδόσεως, επεξέτεινε το πνευματικό ύψος των λόγων του Αρχιεπισκόπου, δημιουργώντας μια βαθιά ιεροπρεπή ατμόσφαιρα αντάξια της περιπτώσεως.
Παρατίθεται η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου
Ευχαριστώ, Σεβασμιώτατε Επίσκοπε Νεκτάριε!
Αγαπητέ φίλε, Πανοσιολογιώτατε Πρωτοπρεσβύτερε Πέτρο Δ. Τόμπσον, Τοποτηρητά και Προϊστάμενε του Ιερού Ναού του Αγίου Βαρθολομαίου,
Μέλη της Χορωδίας και Αδελφότητος Ψαλτών «Ρωμανός ο Μελωδός» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Νέας Υόρκης,
Εκλεκτοί Προσκεκλημένοι,
Αδελφές και Αδελφοί εν Κυρίω,
Χριστὸς ἐν μέσῳ ἡμῶν!
Η αποψινή βραδιά είναι αναμφίβολα μία εξαιρετικώς ιδιαίτερη περίσταση, την οποία μοιραζόμαστε με την κοινότητα και με τους καλούς μας φίλους στον Ιερό Ναό του Αγίου Βαρθολομαίου. Η εορτή του Πνευματικού Πατρός της Ορθοδοξίας, της Α. Θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης, ξεκινά με τη δύση του ηλίου.
Απόψε και αύριο, σε όλο τον κόσμο θα τελούνται θείες λειτουργίες ευχαριστίας προς τον Θεό για αυτόν τον θαυμαστό και αγιοπρεπή Αρχιεράρχη, ο οποίος διακονεί από τον Θρόνο του Πρωτοκλήτου Αγίου Ανδρέου επί τέσσερις δεκαετίες, προσφέροντας μία αληθώς οικουμενική και παγκόσμια πνευματική διακονία – όχι μόνο προς εκατοντάδες εκατομμύρια Ορθοδόξων πιστών παγκοσμίως, αλλά και προς τον ευρύτερο θρησκευτικό κόσμο.
Αποκαλούμενος «Πράσινος Πατριάρχης» για το πρωτοπόρο έργο του υπέρ της οικολογικής δικαιοσύνης και ευαισθητοποίησης, η Α. Θ. Παναγιότης θα τιμηθεί – εδώ, στην Νέα Υόρκη – με το Βραβείο Templeton το ερχόμενο Φθινόπωρο, αναγνωρίζοντας τη θεολογική και οικολογική του ηγεσία.
Διότι όλες οι προσπάθειες του Πατριάρχου πηγάζουν και ολοκληρώνονται στην αγάπη του προς όλη τη δημιουργία του Θεού. Εμπνεόμενος από αυτή την αγάπη, όπου μπορεί να υπηρετήσει το κοινό καλό της ανθρωπότητας, η Α. Θ. Παναγιότης φέρει μαζί του το δυναμισμό, τη σοφία και το θάρρος του.
Όταν, λοιπόν, βρήκε τον τρόπο να επαναφέρει εκατομμύρια Ουκρανών Ορθοδόξων στην κανονική Εκκλησία, δεν δίστασε να χορηγήσει Αυτοκεφαλία στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, ακόμη και εν μέσω απειλών σχίσματος και, τελικώς, της ρωσικής εισβολής στη κυρίαρχη αυτή χώρα. Διότι το να λέγει την αλήθεια προς την εξουσία είναι φυσικό στον Πατριάρχη που ανήκει στην αλήθεια, καθώς είπε ο Κύριος προς τον Πιλάτο:
Πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει μου τῆς φωνῆς. (Ιωάν. 18:37)
Γι’ αυτό, απόψε είναι εορτή — μέσα στην εβδομάδα της Πεντηκοστής — εμπνεόμενη από τους λόγους του Ψαλμωδού:
Αἰνεῖτε τὸν Κύριον, πάντα τὰ ἔθνη! (Ψαλμ. 116:1)
καὶ
Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον! (Ψαλμ. 150:6)
Η μουσική τούτης της βραδιάς έχει θεουργικό χαρακτήρα· δια της ακοής εισερχόμεθα εις μυστική κατάσταση, όπου η ψυχή μας ανυψούται εις την παρουσία του Θεού. Αυτό είναι το ιδιαίτερο γνώρισμα της Βυζαντινής Μουσικής: δεν στολίζει τον ήχο απλώς για ωραιοπάθεια, αλλά υπογραμμίζει και προσδίδει πνευματικό βάθος εις το εκκλησιαστικό μέλος.
Γι’ αυτό είναι πρέπον και δίκαιον να αποτελέσει και μνημόσυνο αυτή η βραδιά — εις μνήμην του εξαιρέτου και εντίμου ιεροψάλτου, Νικολάου Στελιάρου, Άρχοντος Μουσικοδιδασκάλου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, τον οποίον ετίμησε η ίδια Παναγιώτης διά της απονομής του οφφικίου.
Τα έξι τελευταία χρόνια της διακονίας μου ως Αρχιεπισκόπου, συγκινούμαι διαρκώς από τις αφηγήσεις κληρικών, σπουδαστών και θαυμαστών του Άρχοντος Νικολάου. Όλοι έχουν να διηγηθούν μία ιστορία, μία ανάμνηση, και μία βαθιά ευγνωμοσύνη.
Η επίδρασή του αποτυπώνεται ανά την Ιερά Αρχιεπισκοπή· διότι επηρέασε πολύ περισσότερες ψυχές απ’ όσες φαντάζεστε.
Σε αναγνώριση της προσφοράς του και της συνεχούς έμπνευσης που χαρίζει στην Ομογένεια, και με την ευκαιρία της Εορτής του Παναγιωτάτου και της αποψινής συναυλίας στον ναό του επωνύμου Αγίου Του, με ιδιαίτερη χαρά, απονέμω στον Άρχοντα Μουσικοδιδάσκαλο Νικόλαο Στελιάρο μία επιπλέον τιμή.
Παρακαλώ όπως προσέλθει η αγαπητή του σύζυγος, Ελένη.
Η ανώτατη τιμητική διάκριση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής είναι το Μετάλλιο του Αγίου Παύλου, προστάτου της Εθνικής μας Εκκλησίας. Το απονέμουμε μεταθανατίως εις τον Άρχοντα Νικόλαο, εις αναγνώριση των εξαιρετικών του υπηρεσιών προς την Εκκλησία και της αφιερώσεώς του εις τη διατήρηση και προαγωγή της παραδόσεως της Βυζαντινής Μουσικής.
Ο Άρχων Νικόλαος ήκουσε τη μουσική των ουρανών και το μήνυμα του Ευαγγελίου μέσα από τα μέλη της Εκκλησίας μας, και τα διεμοίρασε πλουσιοπαρόχως προς δόξαν Θεού.
[Απονομή Μεταλλίου] ΑΞΙΟΣ!
Τέλος, καθώς προετοιμαζόμαστε να ακούσουμε τους ευλαβείς και μελωδικούς ύμνους της Ελληνορθοδόξου παραδόσεώς μας να πλημμυρίζουν αυτό τον περικαλλή ναό, ας αναφωνήσουμε με ενθουσιασμό:
Εἰς Πολλὰ Ἕτη, Παναγιώτατε Δέσποτα!
Χριστὸς ἐν μέσῳ ἡμῶν!
Ὁ ὢν, καὶ ὁ ἦν, καὶ ὁ ἐρχόμενος.
Ἀμήν.
Μετάφραση: Ιωάννα Γεωργακοπούλου
