Από τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΣΠΥΡΟΥ*
Διακόσια χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τότε που πιστοί Σπετσιώτες έχτισαν στη μνήμη της Παναγίας έναν ενοριακό ναό κόσμημα για το νησί, τον Ιερό Ναό Υπαπαντής του Κυρίου. Θέλησαν με αυτόν τον τρόπο να ευχαριστήσουν τη Μητέρα Παναγία, για όσα τους προσέφερε και για τη βοήθειά της στο νησί, αφού με θαυμαστό τρόπο σώθηκε από τους κατακτητές.
Το όμορφο αυτό εκκλησάκι βρίσκεται στο κέντρο του νησιού -πολύ κοντά στο μουσείο- και οι λατρευτικές εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την επέτειο των διακοσίων ετών από την ίδρυσή του κορυφώθηκαν την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και Επίσημη δοξολογία για την επέτειο της «Ναυμαχίας της Αρμάτας». Οι πιστοί που επισκέφθηκαν τις μέρες αυτές τον εορτάζοντα ιερό ναό ήταν εκατοντάδες. Μόνιμοι κάτοικοι, αλλά και τουρίστες, συμμετείχαν στις εκδηλώσεις εκφράζοντας τον ενθουσιασμό τους, ενώ προσευχήθηκαν στην Παναγία να μεσιτεύει υπέρ τους. Παράλληλα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξαν για την ιστορία του ναού, του νησιού γενικότερα, καθώς και των ευεργετών του, αφού στις εκδηλώσεις περιλαμβάνονταν και αρκετές ομιλίες για τον Πρωτάρχοντα των Σπετσών, Μέξη Χατζηγιάννη, καθώς και για τις ναυμαχίες που έλαβαν χώρα την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
«Ανάμεσα στους πολλούς ναούς, μικρούς και μεγαλύτερους, που στολίζουν το νησί των Σπετσών, περίοπτη θέση κατέχει ο Ιερός Ναός Υπαπαντής του Κυρίου, πάλαι ποτέ Eνοριακός και τώρα εξαρτηματικός του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου» αναφέρει στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Υδρας, Σπετσών και Αιγίνης, Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Δαρδανός και προσθέτει ότι «κτίστηκε περί το 1823 και κτίτορές του φέρεται α) η οικογένεια Αλεποχωρίτη, μέλη της οποίας για πολλές δεκαετίες ήταν εφημέριοι, και β) η οικογένεια του Χατζηγιάννη Μέξη πρωτάρχοντα και ηγέτη των Σπετσών, προ και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821». Εξάλλου, ο Χατζηγιάννης Μέξης ήταν σημαντικός πρόκριτος των Σπετσών που έζησε στο νησί από 1754 μέχρι τον θάνατό του, το 1844. Είχε πολύ σημαντική ισχύ και πλούτο, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ελληνική επανάσταση του 1821. Μάλιστα, συμμετείχε σε αυτήν με τέσσερα πλοία του, καθώς και στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
ΣΠΑΝΙΟ ΚΕΙΜΗΛΙΟ
Επίσης, ο π. Νεκτάριος εξιστορεί ότι «λίγους μήνες πριν από την ανοικοδόμηση του Ιερού Ναού της Υπαπαντής, τον Σεπτέμβριο του 1822, το νησί είχε σωθεί με την πρεσβεία της Θεοτόκου την ημέρα του Γενεθλίου της» και κάνει σαφές ότι «είναι βάσιμη η θεωρία ότι οι προαναφερθείσες οικογένειες έκτισαν τον Ιερό Ναό ως τάμα και ευχαριστία στη Θεοτόκο, για τη σωτηρία των Σπετσών. Άλλωστε ανάμεσα στα άλλα κειμήλια, σώζεται και ευμεγέθης εικόνα του Γενεθλίου της Θεοτόκου με την Ναυμαχία των Σπετσών ή “Αρμάτας”». Πρόκειται για ένα σπάνιο κειμήλιο, ιδιαίτερης και μοναδικής αξίας, αφού η Ναυμαχία των Σπετσών που έγινε στις 8 Σεπτεμβρίου 1822 έχει καταγραφεί ως ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της Επανάστασης. Γι’ αυτό και οι πιστοί σε κάθε δυσκολία του νησιού προστρέχουν στην Παναγία και εναποθέτουν στη θαυματουργή εικόνα τις ελπίδες τους.
Ακόμη, ο Πρωτοσύγκελλος κάνει γνωστό ότι «μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνος ο Ναός ήταν πολυπληθής και αρχοντική ενορία, καθώς σ’ αυτή ανήκαν πολλοί καπεταναίοι και εκ των τα πρώτα φέροντες της τοπικής κοινωνίας. Με την κοίμηση του ιερέα Γεωργίου Αλεποχωρίτη η ενορία συγχωνεύθηκε με αυτή του αγίου Θεοδοσίου με ιερέα τον αρχιμανδρίτη Ανδρέα Δρίτσα και με την κοίμηση και του τελευταίου πέρασε στην ιδιοκτησία του Μητροπολιτικού Ναού, όπου παραμένει έως σήμερα και ο οποίος φροντίζει για τη συντήρηση και τον καλλωπισμό του. Εορτάζει δύο φορές τον χρόνο, στην εορτή της Υπαπαντής και την Κυριακή του Θωμά».
*Αναδημοσίευση από την “Ορθόδοξη Αλήθεια”
