Η 19 Μαΐου είναι η Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, όπως καθιερώθηκε το 1994 με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων.
Η γενοκτονία του Ελλήνων του Πόντου αναφέρεται στα βίαια, μαζικά και φονικά γεγονότα, της δεύτερης και των αρχών της τρίτης δεκαετίας του 20αι., που έλαβαν χώρα στην καταρρέουσα τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τα γεγονότα αυτά πυροδοτήθηκαν από τη σταδιακά αυξανόμενη ανάδυση και εντεινόμενη επίδραση του τουρκικού εθνικισμού.
Το αποτέλεσμα ήταν η φυσική εξόντωση, ο αφανισμός, ο εκτοπισμός, η εκρίζωση εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου από τις πατρογονικές τους εστίες. Ο αριθμός των θυμάτων έχει προσδιοριστεί στις 353.000.
Η ανάληψη της εξουσίας από τους Νεότουρκους το 1908 στην Οθωμανική Θεσσαλονίκη θεωρείται η απαρχή του για τους «συστηματικούς» και «οργανωμένους» – όπως υποστηρίζουν σύγχρονοι ιστορικοί και ερευνητές – διωγμούς, εξαντλητικές πορείες εξόντωσης, εγκλεισμούς σε τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, λεηλασίες, βιαιότητες, σε βάρος όλων των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής. Όπως επισημαίνουν, οι ίδιοι, οι ωμότητες αυτές πραγματοποιήθηκαν σε διαφορετικούς χρόνους και τόπους και σε διάφορες φάσεις, μέσα στη δεκαετία 1913-1923 και μέσα σε εμπόλεμες συνθήκες, αλλά και σε ειρηνικά μεσοδιαστήματα, στο χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Σημειώνεται ότι, εκτός από το ελληνικό κράτος, ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Κύπρο, την Αρμενία, τη Σουηδία, την Αυστρία, την Ολλανδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ, καθώς επίσης από τα τοπικά κοινοβούλια της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο η Βουλή των Αντιπροσώπων του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου της Αυστραλίας συζήτησε για πρώτη φορά, και ενέκρινε ομόφωνα, πρόταση για την αναγνώριση των Γενοκτονιών που διαπράχθηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, μεταξύ των ετών 1915 έως 1923, σε βάρος των Αρμενίων, των Ασσυρίων, των Ελλήνων και άλλων χριστιανικών μειονοτήτων.
Ακόμη, στον Καναδά οι πόλεις Οττάβα και Τορόντο έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας. Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς. Τέλος, ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά Ελλήνων.
